ثبت شرکت های خارجی
در این مطلب قصد داریم تا به ممنوعیت ثبت شرکت های خارجی بپردازیم. شایان ذکر است ، در صورت نیاز به هر گونه مشاوره در این رابطه می توانید با وکلای توانمند ” ثبت شرکت کریمخان ” در ارتباط باشید. تشخیص اینکه شرکتی ایرانی است یا خارجی کار چندان مشکلی نیست. شرکت هایی که در ایران تشکیل شوند و مرکز اصلی آن ها در ایران باشد ، شرکت ایرانی محسوب می شوند و سایر شرکت ها خارجی هستند. البته لازم به ذکر است هرگاه شرکتی در خارج از ایران تشکیل گردد اما مرکز اصلی آن در ایران باشد نیز شرکت ایرانی محسوب می شود.
بر اساس ماده ی 3 قانون ثبت شرکت ها برای آن که شرکت خارجی دارای شخصیت حقوقی شود و بتوانند در ایران به امور تجاری بپردازد، لازم است در مملکت اصلی خود بعنوان شرکت قانونی شناخته شود و در اداره ی ثبت استان تهران به ثبت رسیده باشد. در صورتی که هر یک از دو ملاک فوق انجام نگیرد شرکت خارجی از دید قانون ایران،موجودیت ندارد.
بنابراین شناخته شدن شخصیت حقوقی شرکت های تجاری خارجی زمانی مصداق پیدا می کند که این شرکت ها در کشوری که ایجاد شده اند، دارای شخصیت حقوقی باشند. به عنوان مثال در کشورهای آنگلوساکسون فقط شرکت های مشابه شرکت های سهامی ما، یعنی limited companies در انگلستان و corporations در ایالات متحده دارای شخصیت حقوقی می باشند و شرکت موسوم به partnership که شرکت مدنی است،شخصیت حقوقی مستقل از شرکا ندارد و بنابراین در ایران هم نمی تواند دارای از شخصیت حقوقی شود.
در برخی مواقع در ایران شناسایی شرکت های خارجی به واسطه ی انعقاد معاهدات سیاسی تجاری با کشورهای خارجی انجام گرفته است. به عنوان نمونه، طبق ماده ی 9 قرارداد اقامت بین ایران و بلژیک تعیین شده است: « شرکت های صنعتی و تجاری که مطابق با قوانین یکی از طرفین متعاهدین تاسیس و مکان آن ها در خاک مملکت مذکور بوده و بصورت قانونی تابع آن مملکت شناخته شده باشند، هویت حقوقی و اهلیت آن ها در خاک طرف متعاهد دیگر شناخته خواهد شد ». البته تعداد این نوع معاهدات کم است و وجودشان نیز الزامی نیست. همانگونه که بیان شد، مطابق ماده ی 3 قانون ثبت شرکت ها، همین که شرکتی بر اساس قانون شخصی اش وجود دارد و در ایران به ثبت می رسد، از دید قانون ایران موجودیت و اهلیت دارد و بخشیدن شخصیت و اهلیت به شرکت های خارجی مشروط به قرارداد دو طرفه، چند طرفه و یا رفتار متقابل نمی باشد.
بنابر آنچه که گفته شد، ثبت شرکت های بیگانه جهت شناسایی آن ها می باشد. در اینجا این سوال پیش می آید که ، آیا ثبت شرکت های خارجی، در وضعیت قانون گذاری فعلی ایران مجاز است یا خیر؟ چنین سوالی از این جهت مطرح شده است که اصل 81 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تعیین می کند : « دادن امتیاز تشکیل شرکت ها و موسسات در امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن و خدمات به خارجیان مطلقاَ ممنوع است».
در مواجه با اصل 81 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اولین پرسش این خواهد بود که آیا موضوع و دلیل ثبت شرکت های خارجی باعث عدم رسمیت آنها در قانون تجارت ایران خواهد بود؟ تفسیر شورای نگهبان از این اصل این چنین بوده است که : «شرکت های خارجی که با دستگاه های دولتی ایران، قرارداد قانونی منعقد کرده اند قادر خواهند بود برای انجام امور قانونی و فعالیت های خود در حدود قرارداد منعقد شده و بر اساس ماده ی 3 قانون ثبت شرکت ها به ثبت شعب خود در ایران اقدام نمایند و این امر با اصل 81 قانون اساسی مغایرتی ندارد». متقاضیان گرامی جهت ثبت شعبه شرکت خارجی می توانند پس از جمع آوری مدارک لازم به ثبت شرکت کریم خان مراجعه نموده و اقدامات لازم را با کمترین هزینه و کوتاهترین زمان انجام دهند.
از این نظریه می توان چنین برداشتی نمود که زمانی فعالیت شرکت های خارجی در ایران قانونی می باشد که شخصیت حقوقی آن ها در ایران شناسایی شود و این شناسایی فقط با ثبت آن ها امکان پذیر می باشد. این بخش از نظریه ی شورای نگهبان منطقی می باشد، اما دلیل تفکیک بین شرکت های خارجی که با دستگاه های دولتی ایران قرارداد منعقد نموده اند و شرکت های بیگانه که همچین شرطی در مورد آن ها صدق نمی کند، مشخص نیست. از نظر ما، اطلاق اصل 81 قانون اساسی همچین تفکیکی را مجاز نمی کند. انعقاد قرارداد بوسیله ی شرکت های خارجی با موسسات ایرانی مجوزی جهت ثبت و تشکیل شرکت های خارجی در ایران نمی باشد، ممنوعیت ثبت شرکت خارجی در ایران فقط در صورتی صدق می کند که شرکت خارجی بخواهد در ایران به فعالیت مربوط به امور تجاری،صنعتی،کشاورزی،معادن و خدمات بپردازد، در غیر اینصورت خارج از مواد ذکر شده در در اصل 81 قانون اساسی، تشکیل شرکت خارجی به واسطه ی ثبت آن مانعی ندارد. به عنوان نمونه یک شرکت خارجی که با یک شرکت ایرانی در خارج قراردادی منعقد کرده است و می خواهد جهت اجرای آن به دادگاه ایرانی مراجعه کند، برای شناسایی شخصیت حقوقی اش در نزد دادگاه ایرانی، می تواند شرکت خود را به ثبت نرساند و دادگاه ایرانی نباید به دعوای او ترتیب اثر دهد، زیرا همچین شرکتی تا به ثبت نرسد فاقد شخصیت حقوقی بوده و قادر نخواهد بود مستقل از شرکا اقامه ی دعوا کند.
لازم به ذکر است که این اشکال برای طرف ایرانی چنین شرکتی هم وجود دارد و حتی برای او بیشتر می باشد. زیرا شرکت خارجی می تواند برای اقامه ی دعوا تقاضای ثبت کند اما طرف ایرانی نمی تواند همچین تقاضایی را نزد مقامات ثبت مطرح کند و لازم است قانون گذار ایران برای این مشکل راه حلی بیندیشد.در حقوق کشور فرانسه، به شرکتی خارجی که در کشور فرانسه شناخته نشده است، حق اقامه ی دعوا داده نمی شود اما خواهان فرانسوی مجاز می باشد که اقدام به طرح دعوا علیه شرکت خارجی نماید. این امر شرکت خارجی تحت تعقیب را قادر می سازد که هم در برابر خواهان فرانسوی از خود دفاع کند، و هم اقدام به تقدیم دادخواست و دعوای متقابل نماید.
زمانی که شخصیت حقوقی شرکتی در ایران شناسایی شد، شرکت مذکور در همان شرایطی قرار خواهد گرفت که یک شخص حقیقی خارجی در ایران دارد. به بیان دیگر، تمام حقوقی که برای خارجیان در نظر گرفته شده است برای چنین شرکتی نیز لحاظ می گردد، همچنین تمام تعهدات آن ها را نیز خواهد داشت. بنابراین شرکت خارجی نمی تواند بیشتر از حقوقی را که در کشور خود در حدود اساسنامه از آن برخوردار است داشته باشد و همچنین نمی تواند از حقوقی که مختص اشخاص حقیقی است مانند حقوق خانوادگی و امثال آن بهره مند گردد . از جهتی، ممکن است قوانین خاص تعهداتی را برای شرکت مشخص کرده باشند که شامل اشخاص خارجی بیگانه نمی شوند، مانند ماده ی 107 قانون مالیات های مستقیم (مصوب 1380) که برای اشخاص حقوقی خارجی که در ایران فعالیت دارند، قوانین و مقررات ویژه ی مالیاتی مشخص نموده است.
حقوق شرکت های خارجی در ایران
بر اساس این قانون ، رژیم حقوقی که بر فعالیت شرکت حکم می کند همان می باشد که در مورد قراردادها، به طور اعم صدق می کند. به بیان دیگر، قراردادهای شرکت برحسب سیستم عام تعارض قوانین یا تابع قانون ایران است و یا تابع قوانین خارجی می باشد. از این لحاظ، بین شرکت خارجی و شخص حقیقی خارجی تفاوتی وجود ندارد. البته لازم است برای اطلاع از آنکه شرکت به درستی تشکیل شده است، تشکیلات سازمانی آن بر طبق قانون است و نحوه ی کار آن درست می باشد یا خیر و اینکه تحت چه شرایطی انحلال می یابد، به قانون شخصی شرکت که قانون کشور متبوع اوست،مراجعه نماییم.
روش ثبت شعبه شرکت خارجی
بر اساس ماده 8 نظامنامه در صورتی که شرکت خارجی ثبت شده در ایران، تاسیس شعبه برای شرکت را تقاضا کند، لازم است که اظهارنامه ثبت شرکت را به فارسی، سواد مصدق سند ثبت خود شرکت در ایران و سواد مصدق از اختیارنامه نماینده که مدیر شعبه می باشد را ارائه نماید.
تبصره – ممکن است تقاضای ثبت شعبه در ضمن تقاضای ثبت خود شرکت صورت بگیرد که در این صورت ارائه ی سواد مصدق سند ثبت خود شرکت مورد نیاز نخواهد بود.
دیدگاهی یافت نشد