تداخل طرح صنعتی و علائم تجاری

نکاتی در باب تداخل طرح صنعتی و علائم تجاری

طرح های صنعتی با مجموعه علائم تجاری متفاوت هستند اما این تفاوت مانع از این نیست که در برخی از مواقع میان طرح صنعتی و علائم تجاری تداخل گردد؛ زیرا با توجه به تعریف علامت تجاری که حتی می تواند اشکال سه بعدی و ظروف را هم دربرگیرد، لذا واضح است که بعضی از تداخل ها میان این موضوعات نمایان گردد و از آن جا که می توان مدت حمایت از علامت تجاری را دائماَ تمدید کرد و در خصوص طرح صنعتی چنین ظرفیتی وجود ندارد بنابر این از نظر تجاری این تداخل می تواند مهم باشد؛ زیرا ارزش تجاری علامت که می تواند تمدید شود با ارزش تجاری طرح صنعتی که مدت حمایت از آن محدود می باشد متفاوت می شود.

لذا ممکن است یک علامت تجاری به ثبت رسیده مانع ثبت طرح صنعتی گردد و یا اینکه تعارض میان صاحب علامت و طرح درباره مورد به وجود آید که نیازمند حل موضوع بوسیله محکمه باشد.

در یک دعوا، دادگاه اروپایی در سال 2010 به شرح ذیل اقدام به صدور رای کرده است :

باید در نظر داشت که مالک یک علامت تجاری چه علامت تجاری مرتبط با اتحادیه اروپا یک علامت به ثبت رسیده در هر کدام از کشورهای عضو، مجاز است که از استفاده از یک طرح صنعتی بعدی و موخر جامعه اروپا نیز در حالتی که نشانه و یا علامت استفاده شده در طرح صنعتی همان علامت تجاری قبلی بوده و کالاها و خدمات موضوع طرح صنعتی همان کالاها و خدمات موضوع علامت پیشین باشد و نیز در حالتی که در آن طرح صنعتی جامعه اروپا از علامت و نشانه ای استفاده شده باشد که با علامت تجاری قبلی مشابه باشد که هم چنین با توجه به این واقعیت که کالاها یا خدمات موضوع علامت هم همان یا مشابه کالاها و خدمات موضوع طرح صنعتی باشند، احتمال گمراهی و سردرگمی را در عامه به وجود آورد، جلوگیری کند.

با توجه به اینکه مالک یک علامت تجاری معتبر مقدم، خواه علامت تجاری جامعه اروپا و یا علامت تجاری ثبت شده در یک کشور عضو، مجاز است که از استفاده یک طرح صنعتی موخر جامعه که در آن از همان نشانه علامت مقدم و یا مشابه آن مورد استفاده قرار گرفته باشد جلوگیری کند.

لذا نمی توان این گونه تصور کرد که جامعه اروپا در قانون گذاری خود در ارتباط با تصویب شق ه بند 1 ماده 25 آیین نامه شماره 2002/6 قصد داشته است که مالک را تنها مجاز دانسته باشد که تقاضای بی اعتباری آن نوع طرح صنعتی را مطرح کند که در آن از همان نشانه علامت و یا نشانه ای شبیه به آن استفاده شده باشد و او یعنی مالک علامت را مجاز ندانسته که بتواند در موردی که در طرح صنعتی از نشانه ای شبیه علامت خود که باعث احتمال بروز سردرگمی و گمراهی عامه مرتبط گردد تقاضای چنین درخواستی را نماید.

همچنین مالک یک علامت چه علامت جامعه اروپا چه علامت به ثبت رسیده در یک کشور عضو نمی تواند با استناد به مقررات فوق از استفاده از یک طرح صنعتی به ثبت رسیده قبلی که در آن از همان نشانه علامت خود و یا نشانه ای شبیه آن استفاده شده باشد جلوگیری بعمل آورد زیرا مالک آن طرح صنعتی جامعه اروپا می تواند در صورت لزوم بر علیه این ممنوعیت با طرح یک دعوای مقابل،تقاضا می نماید که علامت موخر را فاقد اعتبار کند.
همچنین در اینکه با توجه به اهداف علامت تجاری که برای تشخیص کالاها و خدمات از یکدیگر می باشد آیا می توان تصور کرد که یک طرح صنعتی با توجه به اهدافی که دارد برای این امر کاربرد داشته باشد در یکی از آراء صادر شده آمده است :

استدلال پژوهشخواه مبنی بر اینکه نمی توان تصور کرد که یک طرح صنعتی به ثبت رسیده می تواند برای اهداف تشخیص کالاها و خدمات کاربرد داشته باشد وارد نمی باشد. این درست است که هدف اصلی یک طرح صنعتی تشخیص محصولات یا خدمات یک فعالیت از فعالیت دیگر نمی باشد اما این امر به این معنی نیست که در یک دعوای تجاری، زمانیکه یک طرح در تبلیغات به کار گرفته باشد نتوان گفت که طرح مورد ادعای به ثبت رسیده در جامعه را عامه مربوط به صورت یک عدد ممیزه تصور کنند.

لذا می توان در این مورد بررسی کرد که آیا این خطر وجود دارد که عامه مربوط باور کنند که کالاها یا خدمات مذکور از یک فعالیت می باشند و یا طبق معنا و مفهوم شق بند 1 ماده 5 دستورالعمل علامت تجاری از فعالیت های اقتصادی مرتبط با هم هستند.طبق مفهوم آن ماده ارزیابی مشابهت علائم مستلزم بررسی کلی و همه جنبه مشابهت های سمعی و بصری یا ادراکی و طبق اثربخشی کلی آن ها و با عطف توجه خاص به اجزاء ممیزه و برجسته و بارز آنها می باشد.

یک طرح صنعتی ثبت شده و علامت مقدم از نظر بصری مشابه می باشند ( … ) از نظر آوایی علائم با یکدیگر یکسان و همانند می باشند ( … ) در ارتباط با اثربخشی کلی نشانه ها مشابه می باشند.از نظر کلی قابل تصور است که زمانی که عامه با یک لوگو ، موضوع یک طرح صنعتی به ثبت رسیده مورد اختلاف به کار رفته در محصولات، بسته بندی آن ها و شکل و شمایل آن ها روبرو می شوند تصور کنند که آن لوگو نشانه ای می باشد از مبدا تجاری آن محصول و نه صرفاَ یک مقوله تزیینی. در نتیجه آن طرح صنعتی به ثبت رسیده مورد اختلاف می تواند تضمین مبدا که کاربرد اساسی علامت تجاری خوانده یا مدعی علیه ( پژوهش خواهنده ) می باشد را به خطر بیاندازد.

وجود دیگر عوامل در طرح صنعتی به ثبت رسیده مورد اختلاف نمی تواند از احتمال اینکه عامه مربوطه، در کشورهای عضو محصولات وارد بازار شده با لوگوی پژوهش خوانده را یک خط تولید محصول سرچشمه گرفته از فعالیت پژوهش خوانده یا یک فعالیت مرتبط از نظر اقتصادی با فعالیت پژوهش خوانده بدانند، جلوگیری بعمل نمی آورد.

در مجموعه قوانین و مقررات ایران در خصوص تعارض احتمالی میان علامت تجاری و طرح صنعتی مشخص شده ای نیامده و این کار علی الخوص برای کارشناسان ادارات ثبت طرح صنعتی و علائم تجاری مشکل بوجود اورده است.در هر صورت برای تضمین حقوق صاحبان علائم تجاری و طرح های صنعتی میبایست در اصلاح قوانین و مقررات مربوط به مالکیت صنعتی درباره مورد تعیین تکلیف کرد.واضعین طرح یک فوریتی حمایت از مالکیت صنعتی در بند 7 ماده 93 طرح، طرح هایی را که عین یا به شکل گمراه کننده ای شبیه علامت تجاری به ثبت رسیده باشند از مصادیق طرح صنعتی موضوع طرح ندانسته و از حیطه حمایت از طرح صنعتی خارج دانسته اند.