با توجه به ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی یا خطوط رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد ، طرح صنعتی می باشد. یکی از شرایط مهم جهت ثبت طرح های صنعتی این می باشد که طرح مورد درخواست ثبت جدید یا واجد تازگی باشد و به طور خلاصه طرحی جدید به شمار می رود که قبل از تاریخ ارائه اظهارنامه یا پیش از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت، برای عموم افشاء نشده باشد.
در ادامه ثبت کریم خان به توضیح بیشتر درباره این مطلب می پردازیم.
همانند نبودن طرح با طرح های قبلی ثبت شده
در صورتی که طرح مورد درخواست ثبت، مثل طرح های به ثبت رسیده قبلی باشد واجد شرط تازگی نبوده و قابل ثبت نیست. برای احراز اینکه طرح مورد درخواست ثبت همانند طرح های ثبت شده قبلی می باشد و به طور خلاصه برای احراز اینکه طرح مورد درخواست با طرح های قبلی تفاوت دارد، دریافت نظریه کاربر آگاه الزامی است.
کاربر آگاه برای احراز اینکه طرح مورد مطالبه همانند طرح های موجود می باشد یا خیر میبایست سوابق ثبتی و همچنین کالای متضمن طرح را ملاحظه و دقیقاَ مشخص کند که با توجه به ویژگی هایی که برای طرح مورد مطالبه ثبت تعریف شده است آیا طرح مورد نظر همانند طرح های موجود است یا نه. به عنوان مثال امکان دارد که طرح مورد درخواست ثبت با توجه به ویژگی هایی که برای آن تعریف شده است، صرفاَ از نظر شکل و ساختار باعث تغییر در محصول شده باشد نه از لحاظ تزیینات .
لذا در این خصوص باید توجه داشت که آیا طرح های مشابه هم از لحاظ ساختار و شکل ویژگی منحصر به فرد دارند یا خیر. لذا امکان دارد که طرح مورد مطالبه ثبت صرفاَ از لحاظ شکل و ساختار منحصر به فرد باشد و میبایست این طرح با طرح های قبلی صرفاَ از این لحاظ مورد مقایسه قرار گیرد. خلاصه اینکه در صورتی که طرح مورد مطالبه ثبت از لحاظ شکل و ساختار ویژگی منحصر به فرد داشته باشد اما طرح های موجود از لحاظ تزیینات در این جا دو طرح عین یا مشابه نمی باشند مگر اینکه در یک کالا متبلور شده باشند. نکته دیگری که میبایست به آن توجه نمود موضوع استقلال طرح از کالاهایی می باشد که در آن تبلور مشخص شده است. ممکن است دو طرح مشابه و عین به شمار می روند ولو اینکه در دو کالای متفاوت به کار رفته باشند.
نکته دیگری که میبایست بدان توجه نمود این است که ممکن است طرح مورد مطالبه ثبت ویژگی هایی دارد که در قالب های مختلف حمایت می شود.مثلاً در صورتی که طرح مضاف بر ویژگی منحصر به فرد از نظر تزیینات یا شکل و ساختار، کاربردهای فنی نیز داشته باشد که در قالب مدل اشیاء مفید قابل حمایت باشد در مقام مقایسه با طرح های موجود قرار گیرند نه از نظر ویژگی کاربردی یا فنی، عکس مراتب فوق هم می تواند قابل بحث باشد، بدین توضیح که در صورتی که ویژگی کارکردی طرح مورد مطالبه مورد نظر باشد، میبایست آن را صرفاَ با طرح هایی که ویژگی کارکردی دارند مقایسه نمود نه از نظرشکل و ساختار و تزیینات.
در صورتی که طرح پیش از تاریخ ارائه اظهارنامه یا برحسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت، به هر گونه مورد استفاده قرار گرفته و افشاء شده باشد قابل ثبت نمی باشد.با توجه به مراتب فوق واضح است که در صورتی که طرح مورد مطالبه ثبت، پیش از این ثبت و افشاء شده باشد، واجد شرط تازگی و جدید بودن نبوده و قابل ثبت و حمایت نیست.البته با توجه به بخش اخیر ماده ذکر شده ، به ویژه عبارت ” در هیچ نقطه از جهان ” واضح است که احراز این شرط نیازمند یک بانک اطلاعاتی شامل سابقه ثبت تمامی طرح های صنعتی دنیا می باشد که به نظر در وضعیت فعلی احراز این شرط برای کارشناسان داخلی مشکل یا غیرممکن می باشد.
در انتها ذکر نکات ذیل الزامی است :
- نظر به ماده 21 قانون تصویب شده در سال 1386 و ماده 84 آیین نامه تصویب شده در سال1387 رئیس قوه قضاییه، طرح مورد درخواست ثبت نباید همانند با طرح های قبلی به ثبت رسیده باشد. لذا مشابهت طرح مورد مطالبه ثبت با طرح های قبلی نباید ضرری به شرط ” جدید بودن ” طرح وارد نماید.
- در خصوص شبیه بودن نیز این نکته قابل ذکر است که مقصود مقنن ظاهراَ همانندی کامل می باشد ، لذا متفاوت بودن طرح مورد مطالبه ثبت با طرح های قبلی ولو اینکه جزیی باشد کافی است که ضرری به شرط جدید بودن طرح وارد ننماید. البته این استنباط از ماده منجر به ضایع کردن حقوق طراحان می شود و فقط تفاوت زیاد یا تفاوت ظاهری اساسی می باشد که میبایست در تشخیص و احراز همانندی دو طرح مورد توجه قرار گیرد. تعریف طرح در ماده 21 قانون تصویب شده در سال 1386 و اینکه طرح میبایست باعث تغییر ترکیب یا شکل کالا گردد ، استنباط فوق را تقویت می نماید.
- در بعضی از نظام های ملی تعریف جدید بودن به گونه ای است که مضاف بر طرح های همانند طرح های مشابه را نیز در برمی گیرد؛ بدین توضیح که طرح صنعتی جدید طراحی میباشد که پیش از ارائه اظهارنامه و یا پیش از تاریخ ادعای حق تقدم، همانند یا مشابه آن به عموم عرضه نشده باشد. واضح است که ارائه تعریف جدید به شکل فوق سبب می گردد که حمایت بیشتری از طراح به عمل آید و طرح مورد درخواست ثبت در صورتی که عین یا مشابه طرح های موجود باشد قابل ثبت نباشد.
دیدگاهی یافت نشد