الزامات قانونی ثبت علامت تجارتی

توضیحاتی در خصوص ثبت علامت تجارتی

اصولاَ ثبت علائم تجارتی امری اختیاری می باشد،زیرا ثبت علائم سبب می شود که صاحبان علامت به صورت قانونی حمایت گردند ،بنابراین لزومی برای اجباری کردن آن از طرف قانونگذار به نظر نمی رسد.

براساس تبصره ماده 1 قانون ثبت علائم و اختراعات،مصوب 1/4/1310 “داشتن علامت تجارتی اختیاری است مگر در مواردی که دولت آن را الزامی قرار دهد.”

ماده 2 قانون ذکر هم این گونه می گوید:  “حق استعمال انحصاری علامت تجارتی فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رسانیده باشد.”

براساس مصوبه اردیبهشت ماده 1328 هیات وزیران هم ثبت علامات مربوط به اجناس دارویی و طبی و مواد غذایی را بشرح ذیل اجباری کرده است.

1. داروهای اختصاصی مورد استفاده طبی یا بیطاری که با نسخه پزشک یا بدون آن مصرف می گردد.
2. مواد غذایی که در لفاف و یا ظروف و به اسم مشخصی باشند مانند کنسرو مواد غذایی،آردهای مخصوص،چای های مختلف،کاکائو،شکلات،آب نبات،پنیر،شیر،مربا،ترشی،کره و روغن های مختلف و غیره
3. مشروباتت غیر الکلی،آب های معدنی یا گازدار،شربت،آب های میوه و انواع نوشابه ها که در تحت اسم و ظروف مشخص فروخته می شود.
4. لوازم آرایش و وجاهت که برای استفاده مستقیم بر روی بدن انسان بکار می رود،مانند صابون،خمیر،پودر،محلول عطریات،ادکلن و غیره

اجناس بالا اعم از آنکه در داخل ایران ساخته یا در خارج ساخته و وارد کشور شود و در بازار به نام مشخصی که بر روی برچسب آن زده می شود فروخته شود؛ میبایست علامت صنعتی یا تجارتی ثبت شده داشته باشد و در روی برچسب نکات ذیل تصریح گردد:

• الف-اسم تجارتی و نشانی سازنده جنس با ذکر کشور مبداء
• ب-شماره ثبت در ایران
• ج-شماره و تاریخ اجازه وزارت بهداری در مورد ساخت یا توزیع آن در ایران

کلمه یا عباراتی که به همراه علامت تجاری بکار برده می شود میبایست به زبان فارسی درج گردد.استفاده از حروف لاتین هم مشروط بر اینکه اندازه آن ها از اندازه حروف فارسی کوچکتر باشد مجاز است .

علائم ممنوع

ثبت علائم تجارتی،صنعتی و خدمات محدودیت قانونی دارد.قانون ثبت علائم و آیین نامه اصلاحی اجرایی تصویب شده در سال 1337 ثبت علائم زیر را ممنوع کرده است.

1. علائم رسمی،دولتی و مملکتی- مانند پرچم ایران،علائم وزارتخانه ها،هلال احمر،علائم نیروهای مسلح و…
2. علائمی که قبلاَ خود یا مشابه آن ثبت شده باشد.
3. علائم منافی عفت عمومی و نظم و انضباط اجتماعی
4. علائمی که اسم و عبارت عمومی داشته باشد و دولت استفاده از آن را تحت علامت تجارتی منع کرده باشد.

براساس ماده 5 قانون ثبت علائم و اختراعات ایران،ثبت علامت ذیل ممنوع می باشد:

1.پرچم مملکتی ایران و هر پرچم دیگری که دولت ایران استفاده از آن را به شکل علامت تجارتی منع کند و همچنین مدال ها و نشان ها و انگ های دولت ایران

این نشان ها مربوط به ملت و کشور می باشد و قابل تملک خصوصی نیست.حتی پرچم سایر ملل را هم نمی توان تحت عنوان علامت تجارتی استفاده کرد.وزارت امور خارجه نمونه هایی از پرچم کشورهای مختلف را به اداره ثبت می فرستد تا از ثبت علائمی که مانند آن ها باشد خودداری گردد.

مدال ها و نشان ها هم چون در موارد مخصوصی در ازای خدمات برجسته به اشخاص ارائه می گردد هر کس نمی تواند آن ها را استفاده کند.انگ علامتی است که بر روی فلزات قیمتی برای تعیین عیار آن می زنند و اگر افراد دیگر آن را مورد استعمال قرار دهند خاصیت آن که تضمین عیار فلزات از طرف مقام رسمی می باشد از بین می رود و مضاف بر آن اشخاص استفاده جو ممکن است آن ها را بر روی فلزات ارزان قیمت نقش کنند و باعث فریب مشتریان شوند و از این نظر قوانین جزایی برای افرادی که مرتکب چنین اعمالی شوند مجازاتی پیش بینی کرده است.

2.کلمات و یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشد از قبیل دولتی و امثال آن

علامت علاوه بر اینکه مشخص جنسی می باشد بیشتر اوقات معرف سازنده آن نیز می باشد و علامتی که در آن کلماتی استفاده می شود که مشتری را نسبت به سازنده یا مبدا جنس فریب دهد مجاز نیست زیرا استفاده از چنین کلماتی ممکن است باعث شود که مصرف کننده تصور کند کالای مورد علامت توسط مقامات ذکر شده ساخته شده است.

3.علائم موسسات رسمی مانند هلال احمر و نظایر آن

بعضی از علامات بین المللی بوده و با وجود آنکه علامت تجارتی به شمار می روند چون برای موسسات رسمی و در موارد مخصوصی مورد استفاده قرار می گیرند و موسساتی که آن ها را استفاده می کنند مزایای مخصوصی دارند استفاده از این علائم تحت عنوان علامت تجارتی مجاز نمی باشد زیرا ممکن است از این علائم سوء استفاده گردد.

4.علائمی که مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت باشد

کلماتی که سبب لکه دار شدن عفت عمومی می گردد و یا کلماتی که مردم را به شورش یا عصیان دعوت می نماید را نمی توان به عنوان علامت برگزید.قانون ممنوعیت به کارگیری اسامی،عناوین و اصطلاحات بیگانه تصویب شده در تاریخ 14/9/75 در ماده واحده و تبصره های 5 و 8 و 9 آن،استفاده از واژه ها و علائم بیگانه بر روی تمامی تولیدات داخلی را ممنوع اعلام کرده است:

“ماده واحده برای حفظ قوت و اصالت زبان فارسی تحت عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایران و زبان دوم عالم اسلام و معارف و فرهنگ اسلامی،دستگاه های قانونگذاری،اجرایی و قضایی کشور و سازمان ها،شرکت ها و موسسات دولتی و تمامی شرکت هایی که شمول قوانین و مقررات بر آن ها مستلزم قید نام می باشد و کلیه شرکت ها،سازمان ها و نهادهای ذکر شده در بند(د) تبصره 22 قانون برنامه دوم توسعه میبایست از به کار بردن کلمات و واژه های بیگانه در گزارش ها و مکاتبات،سخنرانی ها،مصاحبه های رسمی خودداری نمایند و همچنین استفاده از این واژه ها بر روی تمامی تولیدات داخلی از قبیل بخش های دولتی و غیر دولتی که در داخل کشور ارائه می گردد ممنوع می باشد.

بنابراین می توان گفت هر علامتی که خلاف قانون باشد یا باعث فریب خریدار گردد مخالف نظم عمومی می باشد و به این ترتیب باید از ثبت علائمی که مشتری را نسبت به نوع جنس گمراه می نماید جلوگیری کرد.بر فرض مثال در صورتی که کسی دارویی به بازار ارائه دهد که علامتی داشته باشد که تصور شود ویتامین دارد اما اصولاَ داروی ذکر شده ویتامین نداشته باشد ثبت علامت مذکور ممنوع تلقی می گردد.در خصوص علائم منافی عفت قوانین جزایی نیز استفاده آن ها را منع کرده و مجازاتی برای افرادی که آن ها را استفاده کنند پیش بینی کرده است.

حقوق ناشی از ثبت علامت،مدت اعتبار و تمدید آن به شرح زیر است:

• الف-استعمال هر علامت که در ایران به ثبت رسیده باشد،بوسیله هر شخص غیر از مالک علامت،مشروط به موافقت مالک آن است.
• ب-مالک علامت به ثبت رسیده می تواند علیه هر شخصی که بدون موافقت او از علامت را استعمال نماید و یا شخصی که مرتکب عملی گرددکه معمولاً منتهی به تجاوز به حقوق ناشی از ثبت علامت تجاری شود،در دادگاه اقامه دعوی کند.این حقوق شامل موارد استفاده از علامتی می گردد که شبیه علامت ثبت شده می باشد و استفاده از آن برای کالا یا خدمات مشابه،سبب گمراهی عموم می شود.
• ج-حقوق ناشی از ثبت علامت،اقدامات در رابطه با کالاها و خدماتی را که بوسیله مالک علامت یا با موافقت او به کشور وارد و در بازار ایران ارائه می گردد شامل نمی گردد.
• د-مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاریخ ارائه اظهارنامه ثبت آن است.این مدت با درخواست مالک آن برای دوره های متوالی ده ساله با پرداخت هزینه معینی ، تمدید می گردد.یک مهلت ارفاقی شش ماهه که از پایان دوره شروع می گردد،برای پرداخت هزینه تمدید،با پرداخت جریمه تاخیر در نظر گرفته می شود.

هر ذی نفع می تواند از دادگاه، درخواست باطل شدن ثبت علامت را بدهد.ابطال ثبت یک علامت از تاریخ ثبت آن موثر می باشد و آگهی مربوط به آن نیز در اولین فرصت ممکن منتشر می گردد.هر ذی نفع که ثابت کند مالک علامت ثبت شده شخصاَ یا توسط فردی که از جانب او مجاز بوده است،آن علامت را حداقل به مدت سه سال کامل از تاریخ ثبت تا یک ماه قبل از تاریخ درخواست ذی نفع استفاده نکرده است،می تواند لغو آن را از دادگاه مطالبه نماید.

چنانچه ثابت گردد قوه قهریه مانع استفاده از علامت شده است،ثبت علامت لغو نمی گردد.علامت تجارتی بعد از آنکه ثبت شد انحصاری می باشد و مخصوص افرادی است که آن را ثبت کرده اند و تجار و افراد حقیقی و حقوقی حق استفاده از آن را ندارند و در صورتی که شخصی آن را جعل کرده و یا به هر گونه ای که به حقوق و منافع آن ها لطمه ای وارد شود به کاربرد مجرم شناخته می شود و براساس قانون مجازات می شود.

“ثبت شرکت کریم خان با بهره گیری از کارشناسان متخصص و مجرب آماده ی پاسخگویی به کلیه ی سوالات شما عزیزان در زمینه های ثبتی و حقوقی نظیر ثبت طرح صنعتی؛ثبت علامت تجاری؛ثبت شرکت؛اخذ کارت بازرگانی و… می باشد”.