شرکت سهامی خاص
موضوع این نوشتار شرکت سهامی خاص می باشد که ثبت شرکت کریم خان به بررسی نحوه ی تشکیل آن پرداخته است. شرکت سهامی از جمله شرکت هایی می باشد که در ماده ی 20 قانون تجارت به آن اشاره شده است. ماده ی 4 لایحه قانونی 1347 شرکت های سهامی را به دو نوع شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص تقسیم نموده است. شرکت سهامی خاص، از مهم ترین انواع شرکت های تجاری است. در حقوق ایران، شرکت سهامی خاص نیز مانند شرکت سهامی عام، ابتدا تاسیس می گردد و پس از آن ثبت می شود.
تشکیل شرکت سهامی خاص
شرکت سهامی خاص از حداقل سه شریک تشکیل می گردد و مهمترین ویژگی آن این می باشد که صاحبان سرمایه، که به آن ها سهامدار می گویند دارای اوراق سهم می باشند. در این گونه شرکت ها، سرمایه ی موجود به سهام مساوی تقسیم می گردد و هر کدام از شرکا، صاحب تعدادی از این سهام می باشند. قانونگذار جهت تاسیس شرکت سهامی خاص مراحل ساده ای را در ماده ی 20 لایحه قانونی 1347 معین نموده است.
مطابق با ماده ی مذکور، اقدامات ذیل جهت تشکیل شرکت الزامی می باشد:
1. امضای اساسنامه
شرکای شرکت سهامی خاص می بایست به شخصه یا توسط وکیل، اساسنامه ی شرکت را امضا نمایند. تهیه ی طرح اساسنامه و تصویب بعدی آن الزامی نیست، به این علت که، برخلاف آنچه در خصوص شرکت سهامی عام صدق می کند، معمولا در شرکت سهامی خاص دوره ی تاسیس وجود ندارد و بر این اساس تدوین طرح اساسنامه، که در شرکت سهامی عام ابزاری جهت آگاه نمودن پذیره نویسان از ماهیت شرکتی که قرار است تشکیل شود است، در این جا فاقد علت وجودی می باشد.
2. تعهد سرمایه
حداقل سرمایه ی لازم جهت تشکیل شرکت سهامی خاص یک میلیون ریال می باشد که می بایست به صورت کامل تعهد گردد و همچنین باید دست کم 35 درصد از آن به حسابی که در بانک افتتاح می گردد واریز شود. هر زمانی که بخشی از سرمایه به صورت آورده ی غیرنقدی باشد، می بایست آورده ی مذکور باید به صورت کامل ارائه و ارزیابی شود. ارزیابی آن هم می بایست با جلب نظر کارشناس رسمی وزارت دادگستری انجام گیرد. با این حال، تصویب ارزیابی مذکور، بدان صورت که در خصوص شرکت سهامی عام مصداق دارد، در شرکت سهامی خاص مطرح نیست، به این علت که در این گونه شرکت ها، تشکیل مجمع عمومی موسس الزامی نمی باشد. در ماده ی 82 لایحه ی قانونی 1347 علاوه بر بیان این نکته تعیین شده است : «نمی توان آورده ی غیرنقدی را به مبلغی بیش تر از ارزیابی کارشناس پذیرفت.» این اقدام جهت حفظ حقوق اشخاص ثالث می باشد، چون امکان دارد توافق شرکا بر سر ارزیابی آورده ی غیر نقدی، موجب متضرر شدن اشخاص ثالث گردد.
تعهد شرکا جهت پرداخت سرمایه در شرکت سهامی خاص دارای شکل خاصی نمی باشد و برخلاف چیزی که در مقالات پیشین ثبت شرکت کریمخان در رابطه با شرکت سهامی عام بیان شده است، نیازی نیست که شرکا نیز همانند پذیره نویسان شرکت سهامی عام ورقه ی تعهد سهم را امضا کنند. با این حال ممکن است تعهد آن ها به صورت ورقه ی تعهد نیز باشد، به عنوان نمونه،در مواردی که شرکا از یکدیگر دور هستند و قصد دارند شرکت را به سرعت تاسیس نمایند می توانند جهت کسب تعهد از یکدیگر، از این وسیله استفاده نمایند. مع ذلک، در هنگام ثبت شرکت، می بایست تمام آن ها اظهارنامه ی مشعر بر تعهد تمام سهام را امضا نمایند، در غیر این صورت مدارک ثبت شرکت ناقص خواهد ماند.(بند 2 ماده 20 لایحه قانونی 1347)
3. انتخاب مدیران و بازرسان
یکی دیگر از شروط تشکیل شرکت سهامی خاص، انتخاب مدیران و بازرسان شرکت می باشد که نیازی نیست در مجمع عمومی موسس انتخاب شوند. اما، بر اساس قسمت اخیر ماده ی 17 لایحه ی قانونی 1347، که در رابطه با شرکت سهامی عام لازم الاجرا می باشد، مدیران و بازرسان شرکت می بایست به صورت کتبی سمت خود را بپذیرند.
ضمانت اجراهای عدم رعایت قوانین مربوط به تشکیل شرکت
الف) بطلان شرکت
هر زمانی که مقررات قانونی در خصوص تشکیل شرکت سهامی رعایت نگردد می توان بطلان شرکت را از دادگاه تقاضا نمود. این بدان معنا می باشد که در صورتی که قوانین و مقررات این لایحه در رابطه با تشکیل شرکت سهامی رعایت نشده باشد شرکت مذکور باطل می باشد.
دلایل بطلان شرکت سهامی را می بایست به دو دسته تقسیم نمود که ثبت شرکت کریم خان در این بخش آن ها را بیان نموده است.
- دلایل عام بطلان شرکت که مربوط به قرارداد شرکت می باشد. مانند عدم اهلیت، عدم رضایت، مغایرت قرارداد شرکت با نظم عمومی، نامعین بودن موضوع و غیر مشروع بودن جهت شرکت (ماده ی 190 ق.م)
- هر زمانی که تشکیل شرکت سهامی دارای ایرادات زیر باشد شرکت باطل می باشد:
- در صورتی که تعداد شرکای شرکت سهامی خاص کمتر از سه نفر باشد.
- در صورتی که هنگام تشکیل شرکت های سهامی خاص سرمایه کمتر از یک میلیون ریال باشد یا پس از تاسیس به هر دلیلی سرمایه ی آن ها از حداقل قانونی کمتر گردد.(ماده 5 لایحه قانونی 1347)
- در صورتی که مقررات ماده ی 20 لایحه ی قانونی 1347 در خصوص تشکیل شرکت سهامی خاص، یعنی امضای اساسنامه توسط همه ی سهامداران، پرداخت بخش نقدی سرمایه، تعهد تمام سرمایه، ارزیابی و ارائه ی سرمایه ی غیرنقدی، تعیین مدیران و بازرسان و … رعایت نشده باشد.
ب) رژیم حقوقی دعوای بطلان
تعدیل های قانونگذاری در رابطه با بطلان شرکت سهامی خاص عبارت است از:
- فقط اشخاص ذی نفع قادر هستند بطلان شرکت را تقاضا نمایند.(ماده ی 270 لایحه قانونی 1347) لذا، نمی توان بطلان شرکت را وسیله ای جهت اعمال فشار بر روی موسسان، که مسئولان بطلان هستند، قرار داد. رقبای شرکت سهامی قادر نیستند به منظور از بین بردن شرکت در دادگاه طرح دعوی نمودده، بطلان شرکت را درخواست نمایند.
- چنانچه پیش از صدور حکم بطلان شرکت سهامی خاص، موجبات بطلان برطرف گردد، دادگاه قرار سقوط دعوای بطلان را صادر می نماید.(ماده ی 271 لایحه قانونی 1347)
- دادگاهی که دعوای بطلان شرکت نزد آن اقامه شده است قادر می باشد مطابق با تقاضای خوانده، جهت رفع موجبات بطلان شرکت، مهلتی را که میزان آن بیشتر از شش ماه نباشد مشخص نماید.(ماده 272 لایحه قانونی 1347)
دیدگاهی یافت نشد