قانون تجارت ایران و شخصیت حقوقی شرکت
شرکت ثبت کریم خان در این مقاله بر آن است تا مطالبی را درباره شخصیت حقوقی شرکت های تجاری بیان دارد.مطابق قانون تجارت ایران شخص حقوقی دارای تمامی حقوق،اختیارات،تعهدات و وظایف شخص حقیقی می باشد به استثنای مواردی که به سرشت خاص انسان مرتبط است. نظیر ازدواج یا ارتباط پدر و فرزند،مادر و فرزند و مانند آن ها.در نتیجه حقوق و وظایف شخص حقیقی که در قانون مدنی بیان شده است در قالب قانون شامل اشخاص حقوقی هم می گردد.در صورتی که ماده 588 قانون تجارت مقرر می دارد:
“شخص حقوقی می تواند از کلیه حقوق و تکالیفی برخوردار گردد که قانون برای افراد قایل است.مگر حقوق و تکالیفی که بالطبعه تنها انسان ممکن است دارای آن باشد نظیر حقوق و تکالیف ابوت و نبوت و امثال ذلک.”
لذا با توجه به ماده قانونی مذکور،اشخاص حقوقی قادرند در چهارچوب شخصیت حقوقی شرکت امکان برخورداری از مالکیت،بهره بری،تابعیت،اقامتگاه،حساب بانکی،عقود و معاملات و نقل و انتقالات مربوطه و دیگرحقوق و تعهدات و وظایف مقرر شده در قانون ،داشته باشند.
امروزه نیز تشکیل شرکت ها،تجارتخانه ها،بانک ها،مدارس،وزارتخانه ها،بیمارستان ها و موسسات گوناگون در زمینه های اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی،سیاسی،فنی و مهندسی به صورت کنونی، افراد حقوقی را در جوامع ،آشکار می سازد.
ایجاد کلمه شخصیت حقوقی و استفاده از آن در مقررات تجاری ایران جهت نخستین مرتبه،به قانون تجارت تصویب شده در 1304 باز می گردد که با درج ماده واحده و تسری وظایف و تعهدات فرد حقیقی به شخص حقوقی(به استثنای موارد طبیعی انسان)،در حقیقت شخص حقوقی را به رسمیت شناخت و با منعکس نمودن و تکرار موضوع در ماده 588 قانون تجارت تصویب شده در سال 1311 اشخاص حقوقی را در زمینه های گوناگون پا برجا ساخت.
در ادامه با ثبت کریم خان همراه باشید تا انواع شخصیت حقوقی شرکت را برای شما عزیزان تشریح نماید.
انواع شخصیت حقوقی شرکت ها
اشخاص حقوقی یا به موجب اختیار و سعی و همکاری افراد ایجاد می گردند و یا با مصوب شدن در قانون.لذا اشخاص حقوقی را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود:
- اشخاص حقوقی حقوق عمومی
شامل وزارتخانه ها،سازمان ها ،نهادها،دانشگاه ها و گروه هایی که با مصوبه قانون خاص در مجلس و یا اجلاس های ذی صلاح قانونگذاری ،ایجاد می گردند. - اشخاص حقوقی حقوق خصوصی
شامل سازمان ها و شرکت های تجارتی و انجمن ها،احزاب،نهادها و موسسات غیر تجارتی که مطابق ضوابط عمومی و دستورالعمل های مربوط تشکیل می گردند.در نتیجه اشخاص حقوقی حقوق ویژه ای هم با توجه به نحوه ی ایجاد و روش همکاری شامل فعالیت های تجاری و انتفاعی مانند شرکت های هفت گانه و یا موسسه و نهاد غیر تجاری و غیرانتفاعی از جمله انجمن علمی-فرهنگی-تشکل سیاسی و مانند آن ها می باشد.
آثار حقوقی مترتب بر شخصیت حقوقی شرکت ها
آثارحقوقی حاصل از شخصیت حقوقی حاصل می شود به شرح ذیل می باشد:
1-نام:
اسم شخص حقوقی می بایست نشان دهنده ی اسم و گونه شرکت باشد و مخاطب را از سهامی یا تضامنی بودن شرکت مطلع گرداند.
2-شناسایی:
شناسایی شخص حقوقی(شرکت) توسط قانون به تصویب رسیده و یا صدور گواهی ثبت مرجع ثبت شرکت ها قابل احراز می باشد.
3-تملک و مالکیت:
اشخاص حقیقی مالکیت دارایی های منقول و غیرمنقول خویش را دارا می باشند.اما تملک دارایی های اشخاص حقوقی تنها از گونه ی منقول می باشد ،حتی در صورتیکه اموال غیر منقول باشند.زیرا سرمایه شرکت که به صورت سهام یا سهمیه می باشد به عنوان اموال منقول تقویم و احتساب می گردد.در ضمن اشخاص حقیقی ایجاد کننده شخصیت حقوقی شرکت هیچ نوع حق یا تملکی بر دارایی های شرکت دارا نیستند.
4-دارایی ها:
دارایی اشخاص حقوقی در شرکت های تضامنی ،مسئولیت شرکاء تضامنی و نامحدود است و در شرکت های نسبی، مسئولیت شرکاء محدود به مقدار سهم الشرکه آنان می باشد.
5-وکالت و نمایندگی:
وکالت فرد حقیقی بر اساس وکالتنامه می باشد و با ابطال یا فسخ آن خاتمه می یابد.اما نمایندگی و وکالت اشخاص حقوقی طبق مقررلت تجارت و شروط درج شده در اساسنامه شرکت می باشد و با تصمیم شخصی اعضای هیات مدیره نمی توان آن را فسخ نمود. برکناری یا تغییر وکیل به انجام تشریفات قانونی ملزم خواهد بود.در ضمن در خصوص شخص حقیقی،نماینده و وکیل پیرو وی می باشد،در صورتی که در اشخاص حقوقی وکیل پیرو اعضاء و شرکاء نیست، بلکه وکالت وی در قالب اساسنامه و اختیارات قانونی می باشد و مسئولیت او در قبال شخص حقوقی است.
6-اقامتگاه:
بر اساس ماده 590 قانون تجارت اقامتگاه شخصیت حقوقی شرکت مکان اداره امور(مدیریت) مربوطه می باشد. اما مواد ذیل ماده 1200 قانون مدنی اقامتگاه شخص حقوقی،کانون فعالیت آن قید گردیده است.در این مورد از لحاظ مقررات مذکور،اختلاف نظر می باشد.لیکن لازم به ذکر است از آن جهت که قانون تجارت قانون ویژه به شمار می آید، درباره موسسات تجارتی،مواد قانون تجارت در خصوص اقامتگاه شخص حقوقی برتری دارد و محل اسکان مدیریت شرکت و محلی که جلسات هیات مدیره معمولا در آن تشکیل می گردد و هدایت عملیات شرکت در آن محل واقع است، اقامتگاه قانونی شرکت(شخص حقوقی) تلقی می گردد.
7-مسئولیت مدنی:
مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی از اشخاص حقیقی ایجاد کننده آن مجزا و گوناگون می باشد.در نتیجه تعهدات و وظایف اشخاص حقوقی تنها به خود آنان مرتبط می باشد و به اشخاص حقیقی مربوط نیست. به استثنای مواردی که شرکت های تضامنی که به موجب اساسنامه و قانون تجارت، شرکاء دارای مسئولیت حقوقی و قانونی شرکت می باشند،مربوط است.
8-مسئولیت کیفری:
از آن جهت که در قانون تجارت برای اشخاص حقوقی جهت مسئولیت کیفری تصریحی بیان نشده است، بنابراین مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی به اشخاص حقیقی ایجاد کننده ی آن به خصوص کسانی که به صورت واضح مرتکب مجازات گردیده اند،مربوط خواهد شد.
9-بدهی و مطالبات:
تعهدات و وظایف و دیون اشخاص حقوقی تنها به خود آنان مرتبط خواهد بود.لذا در صورتی که فردی از یک شرکت طلبی داشته باشد،قادر نیست برای دریافت طلب خویش به یکی از شرکاء رجوع یا در برابر طلبکاری یکی از شرکا ، طلب از شخص حقوقی را با او تهاتر کند.
10-ورشکستگی:
ناتوانایی شخصیت حقوقی شرکت در تادیه تعهدات و دیون و متوقف کردن فعالیت تجاری و ورشکستگی او به افراد حقیقی مرتبط ،تکلیف نخواهد شد.لذا ورشکستگی شخص حقوقی به ورشکستگی شرکا و یا صاحبان سهام شرکت ملزم نمی باشد.
11-انحلال:
با اعلام نمودن منحل شدن شخصیت حقوقی شرکت ،فعالیت سازی آن متوقف و پس از آن تنها ادامه ی فعالیت جهت اجرای امور و پایان فعالیت نیمه تمام و تقاضای انجام توسط مدیر یا مدیران تصفیه صورت خواهد گرفت.زیرا منحل شدن شخص حقوقی در واقع به منزله فوت شخصیت حقیقی است.
شرکت ثبت کریم خان مفتخر است با برخورداری از متخصصصان کارآزموده ی خویش،به ارائه ی تمامی خدمات ثبتی در حوزه های حقوقی و ثبتی بپردازد.شماره تماس 87146
دیدگاهی یافت نشد