تعریف شرکت نامه و تشریح نکات مندرج در آن

تعریف شرکت نامه

شرکت نامه ، به قراردادی می گویند که بین شرکای شرکت های تجارتی منعقد شده که شامل مشخصات شرکاء، نام و موضوع و مدت شرکت بوده و متضمن شرایط تشکیل و اداره آن برای رسیدن به اهداف شرکت و تعیین کننده حقوق و تکالیف و مسئولیت های شرکاء در برابر هم و نسبت به اشخاص ثالث است.

نکات مندرج در شرکتنامه

نکاتی که در شرکت نامه های تنظیمی بین شرکاء در شرکت های تجارتی باید رعایت شود، در ادامه برای شما تشریح شده است. بدین منظور نیازی نیست در خصوص عناصر تشکیل دهنده بحثی داشته باشیم و اما نکات یاد شده از قرار زیر می باشد:

نام شرکت

شایان ذکر است نوشتن شماره ثبت شرکت در دفتر ثبت شرکتها همراه با نام شرکت در تمامی برنامه ها و آگهی ها و اطلاعیه ها الزامی می باشد. مراجعه به دفاتر ثبت شرکتها از جمله دفتر ثبت شرکت های ایرانی و خارجی برای عموم آزاد می باشد و هر ذینفعی میتواند از نوشته های دفاتر یاد شده سواد مصدق تحصیل کند.

نوع شرکت

مشخص کردن نوع شرکت در شرکتنامه، نمایانگر آن خواهد بود که شرکت تجارتی تازه تاسیس کدام یک از انواع شرکتهای تجارتی پیش بینی شده در ماده ۲۰ قانون تجارت می باشد و به دنبال آن چه مدارکی باید به ضمیمه اظهارنامه ثبت شرکت، به مرجع ثبت شرکت ‌ها ارائه گردد.

موضوع شرکت

موضوع شرکت، بیانگر مشروعیت تشکیل آن می باشد ، زیرا براساس ماده ۵۸۶ قانون تجارت:(موسسات و تشکیلاتی را که اهداف آنها مخالفت با انتظامات عمومی یا نامشروع می باشد، نمی توان به ثبت رساند.)

مرکز اصلی شرکت و آدرس صحیح آن

براساس ماده ۵۸۳ قانون تجارت کلیه شرکت های تجارتی یاد شده در قانون یاد شده دارای شخصیت حقوقی می باشد ، و براساس ماده ۵۸۸ همین قانون شخص حقوقی می تواند دارای کلیه حقوق و تکالیفی گردد که قانون برای افراد قائل است مانند حقوق و وظایف ابوت و بنوت و امثال ذالک.

محل شعبه شرکت

ماده ۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی : در صورتی که شرکت شعب متعدد در جاهای مختلف داشته باشد، میبایست در دادگاه محلی که شعبه طرف معامله در آن واقع است، اقامه گردد. مگر آنکه شعبه نامبرده برچیده شده باشد در این صورت دعاوی مذکور هم در مرکز اصلی شرکت اقامه خواهد شد.

اسامی مؤسسین یا شرکای شرکت

برای مشخص شدن مشخصات تشکیل دهندگان شرکت، قید اسامی کامل آنها اعم از نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل و تاریخ تولد به روز و ماه و سال و آدرس صحیح و دقیق اقامتگاه آنها لازم است. به خصوص در شرکت های شخص انعکاس نام شرکاء در شرکتنامه ضرورت قانونی دارد.

تابعیت شرکت

در شرکتنامه شرکت های تجارتی اعم از ایرانی و خارجی، میبایست تابعیت شرکت ذکر گردد . هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد، شرکت ایرانی به شمار می رود.

مبدا تشکیل شرکت و مدت آن

چون شرکت های تجارتی برای مدت معین یا مدت نامحدود تشکیل می گردند و احتساب مدت معین از تاریخ مبدا تشکیل آنها به عمل می‌آید، همچنین تکلیفی که ماده ۱۹۷ قانون تجارت به عهده مدیران شرکت گذاشته است وزارت دادگستری اعلام کنند ، بنابراین اقتضاء دارد که مبدأ تشکیل شرکت جهت احتساب مدت یک ماه معین شده در آن ماده نیز مشخص شود. بدین منظور باید در شرکتنامه مبدأ تشکیل شرکت مشخص گردد.

سرمایه شرکت اعم از نقدی و غیر نقدی

در شرکتهای سهامی عام، موسسین باید ۲۰ درصد کل سرمایه را تعهد کنند و ۳۵ درصد آن را به صورت نقدی به حساب شرکت در حال تاسیس نزد بانکی پرداخت کنند و همچنین پذیره نویسان هم باید ۳۵ درصد از سهام مورد تعهد خود را به آن حساب واریز کنند . همچنین آورده غیرنقدی آنان نیز میبایست توسط کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی گردد و در زمان تاسیس شرکت نیز حداقل سرمایه در شرکت های سهامی عام از پنج میلیون ریال و در شرکت های سهامی خاص از یک میلیون ریال کمتر نباشد و در دیگر شرکت ها نیز تشکیل شرکت مشروط به این است که قیمت نقدی سرمایه کامل پرداخت و آورده های غیرنقدی با تعیین قیمت هر حصه به تراضی شرکاء ارائه گردد.

میزان سهم الشرکه

در شرکت های سهامی، سرمایه به سهام یا قطعات سهام متساوی القیمه تقسیم می گردد. و مبلغ اسمی هر سهم در شرکت های سهامی عام نباید از مبلغ ۱۰ هزار ریال بیشتر باشد و در شرکتهای تعاونی تولید و مصرف، حداقل سهم یا قطعات آن ده ریال می باشد.

اما در شرکت های تجارتی چنین قیدی وجود ندارد و در شرکت های سرمایه آنها به سهام تقسیم نمی گردد ، باید میزان سهم الشرکه مشخص باشد. زیرا در شرکت های شخص، شرکاء بسته به مورد در برابر اشخاص ثالث برای ادای تمام قروض «در شرکت های تضامنی» یا برای ادای کلیه دیون به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذاشته اند،«شرکت نسبی» مسئول می باشند. اما مسئولیت شرکاء در قبال یکدیگر در هر حال به نسبت سهامی می باشدکه در شرکت دارند. بنابراین جهت تعیین میزان مسئولیت شرکاء در مقابل همدیگر مشخص کردن میزان سهم الشرکه آنان الزامی می باشد.

مدیر یا مدیران شرکت

چون در بعضی از شرکت ها، مدیران از طرف مجمع عمومی موسس و عادی انتخاب می‌ گردند ، «مثل شرکت های سهامی» و در برخی از شرکتها وظایف مدیریت بر عهده شرکای ضامن می باشد ؛ «مثل شرکت های تضامنی و مختلط سهامی و غیرسهامی» و در برخی از شرکت ‌ها مدیران به وسیله شرکاء از میان شرکاء و یا از خارج از شرکت تعیین می‌ شوند.«مثل شرکت های تضامنی و نسبی» و در شرکتهای تعاونی از بین اعضاء به وسیله مجمع عمومی انتخاب می شوند .لذا ، پیش بینی چگونگی اداره شرکت و حدود وظایف و اختیارات و مسئولیت مدیران طبق مصرحات قانونی مربوط، در شرکتنامه الزامی می باشد.

موقع رسیدگی به حساب و ترتیب تقسیم سود و زیان

تعیین سال مالی که اصولاً به جز سال تاسیس شرکت، برای مابقی مدت آغاز و پایان آن ابتدا و انتهای یک سال هجری شمسی معین می شود، تهیه و تنظیم به موقع ترازنامه و حساب سود و زیان صورت حساب دارایی و حساب دوره عملکرد و تنظیم اظهارنامه مالیاتی و ارائه به موقع آن به حوزه مالیاتی مربوط، به امضای دارندگان حق امضا و مهر شرکت بعد از به تصویب رسیدن توسط شرکاء و منظور کردن سالانه مبلغی تحت عنوان «ذخیره احتیاطی» یا «اندوخته قانونی» که حداقل قانونی که یک بیستم سود خالص شرکت،

جهت تامین ضررهای احتمالی سال ‌های بعد و کسر اندوخته اختیاری به قصد تامین ضررهای احتمالی یا پر کردن محل های مطالبات لاوصول، یا جبران مطالبات مشکوک الوصول، یا جبران کاهش قیمت استهلاک اموال در اثر استفاده و فرسودگی در شرکتنامه پیش بینی خواهد شد و مقررات مربوط به تقسیم منافع شرکت بین شرکاء طبق ضوابط معین در قوانین مربوطه در شرکتنامه نوشته خواهد شد.

بازرسان یا نظار شرکت

برای نظارت در گردش صحیح امور شرکت، بسته به نوع شرکت تجارتی، قانونا تدابیر متفاوت گرفته می شود :

در بعضی از شرکت ها، بازرس یا بازرسانی از جانب مجامع عمومی موسس و عادی انتخاب می شوند ، «مثل شرکت های سهامی»یا«شرکت‌های تعاونی» و یا شرکاء خود در جریان صحیح امور شرکت نظارت می کنند.«مانند شرکت تضامنی و نسبی ومختلط و یا شرکت با مسئولیت محدودی که تعداد شرکای آن کمتر از ۱۲ نفر می باشند» و یا در شرایطی اقدام به تعیین هیئت نظار می گردد.«مثل شرکت با مسئولیت محدودی که شرکای آن بیش از ۱۲ نفر باشد.یا شرکت مختلط سهامی» که چگونگی اقدام در هر حال باید در شرکتنامه شرکت پیش‌بینی شود.

انحلال و فسخ شرکت

انحلال شرکت زمانی است که براساس قانون یا با تراضی تمامی شرکای شرکت از بین میرود. اما فسخ شرکت در حدود اختیار پیش بینی شده در قانون، به وسیله یکی از شرکاء مطالبه می شود که ممکن است با مرتفع شدن موجبات فسخ، شرکت به فعالیت خود ادامه دهد.

لذا در مواردی که انحلال قهری است بعنوان مثال موارد رسیدن به مقصود، یا انقضای مدت شرکت یا ورشکستگی. اما در بعضی موارد می‌ توان با در پیش گرفتن تدابیری از انحلال شرکت جلوگیری کرد. مثل مورد پرداخت سهم الشرکه شریک ورشکسته خروج او از شرکت. در برخی از شرکت ها و نظایر آن که این موارد و نیز تصمیمات گرفته شده در خصوص ورشکستگی شرکت و انعقاد قرارداد ارفاقی یا تصفیه امور شرکت، کلا میبایست در شرکتنامه پیش‌بینی شود.