حجر و ورشکستگی شریک شرکت تضامنی

شرکت ها عموما به سه دسته تقسیم می شوند:

1. شرکت هایی که سرمایه در آن مهم است.مانند شرکت سهامی و شرکت با مسئولیت محدود
2. شرکت هایی که اعتبار و شخصیت شرکا در آن مهم است.مانند شرکت تضامنی و شرکت نسبی
3. شرکت هایی که هم سرمایه و هم شخصیت شرکا در آن اهمیت دارد.مانند شرکت مختلط سهامی

براساس ماده 116 قانون تجارت : ” تصویب ترازنـامه و حسـاب سود و زیـان هر دوره مـالی شـرکت به منزله مفاصـا حساب مـدیران برای همان دوره مالی می باشـد و پس از تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان دوره مالی که طی آن مـدت مـدیریت مـدیران منقضـی یا به هر نحو دیگری از آنان سـلب سـمت شده است سـهام مورد وثیقه این گونه مدیران خود به خود از قید وثیقه آزاد خواهد شد.”

در ادامه این مقاله با ثبت کریم خان همراه باشید تا به توضیح راجع به حجر و ورشکستگی شریک بپردازیم.

حجر شریک

حجر یعنی خود شخص نمی تواند در کارهای مالی خود دخالت داشته باشد ، لازم به ذکر است که حجر باعث انحلال شرکت می شود.دلیل این انحلال این است که شخصی که مشمول حجر شده است نمی تواند قروض و تعهدهای خود را نسبت به شرکت ادا کند.در این حالت اگر شرکای شرکت بتوانند حیات شرکت را تراضی کنند و مدیر تصفیه را از تقاضای انحلال شرکت منصرف کرده باشد شرکت منحل نخواهد شد.

براساس ماده 139 قانون تجارت : ” -هر صاحب سهم میتواند از پانزده روز قبل از انعقاد مجمع عمومی در مرکز شرکت به صورتحسابها مراجعه کرده و از ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش عملیات مدیران و گزارش بازرسان رونوشت بگیرد.”
به نظر می رسد در صورت محجوریت یکی از شرکا، ضرب الاجل یک ماه مقرر در ماده 139 قانون تجارت از تاریخ تعیین قیم شروع می شود و نه از لحظه محجور شدن یکی از شرکا.

در ادامه ثبت کریم خان در خصوص ورشکستگی شریک صحبت می کند.

ورشکستگی شریک

ورشکستگی شرکا باعث منحل شدن شرکت تضامنی نمی شود . طبق ماده 138 قانون تجارت : ” در مورد ورشکستگی یکی از شرکا، انحلال وقتی صورت می گیرد که مدیر تصفیه کتباَ تقاضای انحلال شرکت را نموده، و از تقاضای مزبور شش ماه گذشته و شرکت مدیر تصفیه را از تقاضای انحلال منصرف نکرده باشد.”

بنابراین طبق ماده فوق ورشکستگی به صورت مستقیم به انحلال شرکت منتهی نمی شود.زیرا ممکن است مدیر تصفیه لازم بداند که شرکت به حیات خود ادامه دهد تا بتواند از آن بهره برداری های لازم را بنماید که در این صورت طلب شریک ورشکسته توسط شرکت داده می شود.
به موجب ماده 131 قانون تجارت : ” در صورت ورشکستگی یکی از شرکا سایر شرکا می توانند سهم آن شریک را از دارایی شرکت نقداَ تادیه کرده، و او را از شرکت خارج کنند “. طبق ماده 128 قانون تجارت : ” ورشکستگی شرکت ملازمه قانونی با ورشکستگی شرکا و ورشکستگی بعضی از شرکا، ملازمه قانونی با ورشکستگی شرکت ندارد .”

نکته : در شرکت مختلط غیرسهامی فوت یا حجر یا ورشکستگی شرکای بامسئولیت محدود موجب انحلال شرکت نمی شود.

موارد انحلال شرکت تضامنی

1. انحلال شرکت تعاونی اجباراً با موافقت یکی از شرکا می باشد.
2. اگر یکی از شرکا که طبق اساسنامه یا شرکتنامه دارای حق فسخ است درخواست انحلال شرکت را بنماید ، در صورتی که این درخواست به ضرر هیچ یک از دیگر شرکا یا اشخاص ثالث تمام نشود ، شرکت منحل می شود.براساس ماده 137 قانون تجارت : ” هیأت مدیره باید لااقل هر شش ماه یک بار خلاصه صورت دارایی و قروض شرکت را تنظیم کرده به بازرسان بدهد. ” یعنی این درخواست باید شش ماه قبل از زمانی داده شود که شریک می خواهد شرکت را فسخ نماید.
3. ورشکستگی یکی از شرکا البته به تشخیص دادگاه می تواند سبب انحلال شرکت تضامنی شود مگر آن که براساس ماده 138 قانون تجارت شرکا بتوانند مدیر تصفیه شریک ورشکسته را از تقاضای انحلال منصرف کنند؛
4. از دیگر دلایل انحلال شرکت فوت شریک است مگر آنکه براساس ماده 139 قانون تجارت شرکای باقی مانده و قائم مقام متوفی به بقای شرکت رضایت دهند.
5. حجر یکی از شرکا دلیلی برای انحلال شرکت تضامنی می باشد ، مگر آنکه شرکای دیگر با قائم مقام محجور، یعنی قیم او ، بر ادامه حیات شرکت توافق کنند ؛
6. ورشکستگی خود شرکت نیز از دلایل انحلال شرکت می باشد.