قانون ثبت اختراع در حقوق ایران چگونه است؟
موسسه حقوقی ثبت کریم خان در این مقاله در خصوص قانون ثبت اختراع در ایران به بحث و گفتگو پرداخته است.برگه اختراع سندی می باشد که جهت بهره گیری انحصاری از اختراع برای مدت زمان محدود به مخترع ارائه می گردد تا رقیبان او نتوانند از اختراع وی به منظور فروش و تهیه محصولات سوء استفاده کنند.
بر اساس ماده ی 30 ق. ث.ع.و.ا اختراع کننده ای که در کشور ایران برای اختراع خود طبق مقررات مکان،برگه اختراع اخذ نموده،قادر است چنانچه مدت ورقه ی یاد شده سپری نشده باشد در ایران برای مابقی آن مدت درخواست ورقه اختراع نماید.اما،در صورتی که اختراع یاد شده را فرد یا سازمانی در ایران پیش از درخواست ثبت اختراع به طور جزئی یا کلی در معرض استعمال یا عمل گذارد و یا مقدمات بهره برداری آن را مهیا نموده باشد اختراع کننده این اختیار را ندارد مانع از عمل آن فرد یا سازمان شود.
حق اختراع حاصل تلاش،فعالیت و کوشش مخترع می باشد،چرا که محصول جدیدی به بازار ارائه نموده است.لذا، اختراع می بایست از نظر عملی و اقتصادی بلافاصله قابل بهره برداری باشد،چون مقررات علمی که امکان دارد بعدها منشاء نتایج بااهمیتی شوند از نظر مادی فاقد ارزش اقتصادی می باشند.غیر از آن لازم است اختراع،نو و جدید باشد و پیش از این شناخته نشده باشد،چرا که هر شخصی می تواند از آن بهره برداری نماید و افراد قادر نیستند اختراعات پیشین را به عنوان اختراع به انحصار خود در آورند.
ماده 26 قانون ثبت اختراع و علائم وضع می نماید:”هر قسم اکتشافات یا اختراع جدید در شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط شرایط و مدت مقرر در این قانون،از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید.” حق انحصاری بهره گیری از اختراع وقتی به رسمیت شناخته می شود و مورد پشتیبانی واقع می گردد که اختراع بر اساس قوانین تودیع و ثبت شده باشد،وگرنه بهره گیری از اختراع به ثبت نرسیده برای سایر افراد آزادانه خواهد بود و هر فردی قادر است از آن برای تولید محصولات خود استفاده نماید.
به موجب ماده 33 ق.ث.ع.و.ا مدت اعتبار برگه اختراع به درخواست اختراع کننده می تواند 10،15 یا حداکثر 20 سال تعیین شود و مدت یاد شده صریحا در برگه اختراع عنوان می شود.بدین ترتیب اختراع کننده یا قایم مقام قانونی او حق انحصاری فروش یا تهیه یا بهره برداری از اختراع خود را دارد.
در حقوق ایران بر عکس حقوق کشور فرانسه،صرفا با ادعای مخترع،اداره ثبت نسبت به ثبت اختراع مورد ادعای او اقدام می نماید و نیازی نیست که تحقیقاتی در این باره به عمل آورند.ماده 27(ق.ث.ع.و.ا) مقرر می دارد:هر فردی مدعی یکی از امور زیر باشد قادر است درخواست ثبت اختراع نماید که ثبت شرکت کریمخان این امور را ذکر نموده است:
- اختراع هر محصول صنعتی جدید
- اختراع هر ابزار جدید یا به کارگیری از ابزار موجود به روشی جدید جهت کسب یک نتیجه یا محصول کشاورزی یا صنعتی
بر اساس ماده 28 قانون ثبت اختراع و علامت تجاری برای امور زیر نمی توان درخواست ثبت اختراع نمود:
- طرح های مالی
- هر تکمیل یا اختراعی که برهم زننده نظم عمومی یا خلاف عفت یا منافی حفظ الصحه عمومی باشد.
- ترکیبات،ترتیبات و فرمول های دارویی
ماده 36 مقررات یاد شده راجع به عدم نیاز به بررسی درستی ادعای اختراع کننده و جنبه اعلامی بودن ثبت چنین وضع می نماید:”ورقه اختراع به هیچ وجه برای قابل استفاده بودن و یا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد.”و نیز برگه یاد شده به هیچ عنوان بر این دلالت نمی کند که متقاضی یا موکل وی،اختراع کننده واقعی است و یا شرح اختراع یا طرح های آن درست است. افراد ذی نفع قادرند نسبت به موارد ذکر شده در محکمه ابتدایی تهران(دادگاه عمومی فعلی) اقامه دعوی نموده و خلاف آن را اثبات کنند.همانطور که مشاهده می شود مواد یاد شده اوراق اختراع ایرانی را از هر حیث بی اعتبار نموده و تنها متضرر را محق می داند که به ثبت اختراع یا اکتشاف اعتراض کرده و درخواست ابطال و جبران ضرر وارد شده را از زیان رساننده بنماید.
فردی که حق بهره برداری انحصاری از اختراع را دارا می باشد لازم است هر سال با تأدیه هزینه ثبتی به صندوق ثبت،تمایل خود را به ادامه انحصاری بودن اختراع اعلام نماید و چنانچه در مهلت تعیین شده هزینه ثبت مربوطه را پرداخت نکند نشانه ی انصراف اختراع کننده می باشد بنابراین همگی می توانند از آن بهره برداری نمایند و برای این که حقی پایمال نگردد مدت سه ماه برای مخترع فرصت تعیین می شود که نسبت به تجدید ثبت اقدام نماید .
همچنین یک سه ماه دیگر به عنوان آخرین فرصت تعیین نموده که هر زمانی در این مدت دو برابر هزینه ی ثبت تعیین شده را تأدیه نماید همچنان قانون از حق انحصاری او پشتیبانی خواهد نمود در غیر این صورت بعد از انقضای شش ماه اختراع ابطال شده و کلیه اشخاص حق بهره گیری از آن را خواهند داشت.
بنابراین حمایت از مالکیت صنعتی مشمول اختراعات و علائم است و در تجارت بین المللی و داخلی بسیار حائز اهمیت است و به همین علت عهدنامه های چند جانبه بسیاری میان دولت ها انعقاد یافته است که به عنوان نمونه می توان کنوانسیون پاریس جهت پشتیبانی از مالکیت صنعتی و سازمان جهانی مالکیت معنوی(WIPO) و عهدنامه مشارکت ثبت اختراع(PCT) را ذکر نمود.
موسسه حقوقی ثبت کریم خان در راستای اطلاع رسانی در خصوص قانون ثبت اختراع در حقوق ایران ، ثبت شرکت تجهیزات پزشکی ، مراحل ثبت تغییر موضوع شرکت،ثبت شرکت های بیمه،مدارک لازم جهت اخذ رتبه ی 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 5 پیمانکاری،ثبت شرکت،انتخاب نام برتر برای شرکت ها و کلیه امور مربوط به ثبت برند و نام شرکت ها اماده پاسخگویی است.در صورت نیاز می توانید با شماره 87146 تماس حاصل فرمایید.
دیدگاهی یافت نشد