نحوه ی ثبت ایده به چه صورت است؟
موسسه حقوقی ثبت کریم خان در این مقاله در رابطه با چگونگی ثبت ایده به بحث پرداخته است.حقوق مالکیت معنوی که به آن حقوق مالکیت فکری هم گفته می شود مشمول حقوق مرتبط با ابداعات و نوآوری های ذهنی و فکری انسان در عرصه های متفاوت همانند آفرینش های هنری،ادبی،صنعتی،علمی،فناوری و علایم مورد استعمال در تجارت و تولید می باشد.حقوق مالکیت فکری شامل آن بخش از تمایلات مالکانه و حقوق قانونی می باشد که حاصل از فعالیت های فکری در زمینه های ادبی،هنری،صنعتی،علمی و …است.این حقوق موجبات ابداع یا انتفاع مادی اثر،ارتقاء و ترویج آن را برای مالک اثر یا ابداع ایجاد می نماید.
انواع حقوق مالکیت معنوی (intellectual property )
ثبت کریمخان در رابطه با انواع حقوق مالکیت معنوی توضیحاتی ارائه می نماید.حقوق مالکیت معنوی ،مشمول حق نسخه برداری و مالکیت صنعتی می باشد.
1-مالکیت صنعتی(industrial property)
مالکیت صنعتی مشمول حقوق مرتبط با اختراع و ابداع در زمینه علایم تجاری و طرح های صنعتی و خصوصیات جغرافیایی می باشد.به طور فرض به غیر از حق ابداع یا اختراع حقوق مرتبط با سرآغاز یا منبع جغرافیایی که مشمول منبع و خصوصیات ویژه مناطق گوناگون آب و هوایی و جغرافیایی می باشد نیز قابل طرح،ثبت و شامل پشتیبانی و حراست می باشد.
2-حق نسخه برداری(Copy Right)
حق نسخه برداری مشمول آفرینش آثار هنری و ادبی همانند نثر،نطم،نمایشنامه،تئاتر،نقوش،صنایع هنری و مستظرفه،عکس،موسیقی،فیلم،مجسمه و لوح ها و نوارهای فشرده تصویری و صوتی می باشد.به غیر از تقسیم کلی بالا،ماده 2 کنوانسیون موسس سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)،مالکیت فکری را شامل موارد زیر دانسته است:
- ادبیات و فعالیت های علمی و هنری
- اجرای هنرمندان و حقوق مربوط به پخش و ضبط آن ها
- ابداعات در کلیه عرصه ها
- اختراعات علمی
- طراحی های صنعتی
- مارک ها و نشانه های تجاری و خدماتی،اسامی و علایم بازرگانی
- حراست در مقابل رقابت های شیادانه و کلیه حقوق مرتبط با کارهای فکری در حوزه های علمی،صنعتی،هنری،یا ادبی
تمامی موارد بالا در چارچوب حقوق مالکیت معنوی با عناوین “مالکیت صنعتی” و “حق نسخه برداری یا کپی رایت” مطرح می گردند.لذا،حقوق مالکیت معنوی به دو بخش حق نسخه برداری و مالکیت معنوی تقسیم می گردد.مالکیت صنعتی مشمول اختراع علمی،طراحی صنعتی و ابداعات می باشد و همچنین حق نسخه برداری مشمول امور ادبی،هنری،اجرای هنرمندان و مارک ها و نشانه های تجارتی می باشد.
ثبت ایده به اجرا درآمده
ایده ها وقتی قابل ثبت شدن می باشند که به عمل رسیده باشند.اگر ایده،قابل ثبت شدن به عنوان اختراع باشد می توان با رجوع به پایگاه اینترنتی ثبت ایده و اختراع یا سایت سازمان ثبت املاک و اسناد کشور،به مرجع یادشده درخواست ثبت نمود.
مقررات ثبت علایم تجاری و اختراعات به تصویب رسیده در اول تیرماه 1310 ثبت ایده و اختراع را در ایران مجاز می داند و جهت ترتیب ثبت،آدابی را تدارک می بیند.
ماده 26 مقررات ثبت علایم تجاری و اختراعات این چنین وضع می نماید:”هر قسم اکتشاف یا اختراع جدید در شعبه مختلفه صنعتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و در مدت مقرر در این قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد.نوشته ای که در این مورد اداره ثبت اسناد تهران می دهد ورقه اختراع نامیده می شود”.
بر اساس ماده بالا ثبت ایده و اختراع در کشور ایران اجباری نمی باشد ولیکن در صورتی از اختراع پشتیبانی می شود که مطابق شرایط درج شده در مقررات ، ثبت گشته باشد.مکان ثبت در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در تهران می باشد.
ماده 27 مقررات ثبت علایم تجارتی و اختراعات این چنین وضع می نماید:هر فردی یکی از امور ذیل را مدعی باشد می تواند درخواست ثبت نماید:
- اختراع هر محصول صنعتی جدید
- ابداع هر ابزار جدید یا اعمال ابزار موجود به روش جدید جهت حصول یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی
بر اساس ماده 28 مقررات ثبت علایم تجاری و اختراعات برای فعالیت های زیر امکان درخواست ثبت وجود ندارد:
- نقشه های مالی
- هر ابداع یا تکمیلی که مخل نظم عمومی یا خلاف عفت و حفظ الصحه عمومی باشد.
- ترتیبات و فرمول های دارویی
نحوه ثبت ایده
به منظور ثبت ایده و اختراع،مخترع می بایست فقط به وسیله نشانی اینترنتی ip.ssaa.ir به صورت غیرحضوری و الکترونیکی اظهارنامه خود را به اداره اختراع ارائه نماید.اظهارنامه ثبت اختراع می باست به زبان فارسی تنظیم گردد.بعد از به ثبت رسیدن اظهارنامه پیامک کوتاهی برای شما ارسال خواهد شد.
بنابراین شماره ای که اعلام شده لازم است در دسترس بوده و به طور صحیح درج شده باشد.آنگاه کارشناس مربوط اظهارنامه و ضمیمه های آن را از نظر شکلی و ماهوی بررسی می نماید.در صورتی که اظهارنامه نقص داشته باشد به وسیله سامانه یاد شده (مورد پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده)نسبت به صدور اخطاریه رفع نقص اقدام می نماید.
درخواست کننده در مدت زمان 30 روز فرصت دارد تا با رجوع به پایگاه اینترنتی(مورد ثبت انواع تقاضا،رفع نقص و…)تقاضای برطرف نمودن نقص را کامل نموده و اقدام به برطرف نمودن نقص اظهارنامه نماید وگرنه اظهارنامه باطل محسوب می شود.البته اگر درخواست کننده در طی مدت 30 روز قادر نباشد مدارک را تکمیل نموده و نواقص آن را برطرف نماید می تواند با قید نمودن علل یک مرتبه تمدید فرصت را از مرجع ثبت درخواست نماید و مرجع ثبت این اختیار را دارد برای یک مرتبه با تقاضای وی موافقت کند.به همین منظور درخواست کننده می بایست با رجوع به پایگاه اینترنتی مالکیت معنوی و ثبت انواع تقاضا(گزینه تقاضای استمهال رفع نقص )را کلیک نمایید.
در صورت کامل بودن مدارک و اظهارنامه،کارشناس مربوطه اختراع را در سیستم مورد بررسی قرار می دهد تا موردی شبیه به آن در سیستم ثبت نگشته باشد.چنانچه اختراع همسانی مشاهده نماید به درخواست کننده اعلام و از درخواست کننده فراخوانی می شود تا به اداره اختراع رجوع نماید.اگر درخواست کننده اختراع خود را شبیه به اختراعات گذشته ببیند تقاضای اختراع او رد می شود و در صورتی که درخواست کننده به صورت مناسب و دقیق در خصوص جدید بودن اختراع خویش تشریحاتی ارائه نماید و این توضیحات پذیرش شود کارشناس مربوطه مشغول به بررسی ماهوی اختراع (جدید بودن و …)می گردد و از مراجع صلاحیتدار استعلام می نماید تا اختراع را از نظر ماهوی ارزیابی و بررسی نمایند.اطلاع یافتن از نتیجه ی بررسی تنها به وسیله همین سامانه ممکن می باشد.
مواد 30 و 31 و 32 و 33 بخشنامه ثبت علایم و اختراعات این چنین وضع می نماید:
ماده 30-چنانچه اظهارنامه درست و قانونی تشخیص داده شود اختراع در دفتر مخصوصی با ذکر مراتب ذیل ثبت خواهد گشت:
- شماره ثبت
- شماره دفتر اظهارنامه
- تاریخ وصول اظهارنامه با معین نمودن ساعت،ماه و سال
- اسم و آدرس کامل ارائه دهنده اظهارنامه
- اسم و آدرس وکیل متقاضی اختراع در صورتی که اختراع به وسیله وکیل تقاضای ثبت گشته باشد.
- موضوع اختراع
- مدت اعتبار ورقه اختراع
- شماره ثبت و مدت زمان اعتبار ورقه اختراع در خارجه
- تاریخ ثبت ایده و اختراع
- امضای رئیس شعبه ثبت ایده و اختراعات و علامت تجاری
- امضای متقاضی ثبت ایده و اختراع یا نماینده وی
تبصره-در دفتر ثبت ایده و اختراعات برای هر یک از اختراعات دو برگه اختصاص داده می شود.چنانچه تکمیل و تغییری نسبت به موضوع اختراع و نیز تمامی نقل و انتقالاتی که به صورت کلی و جزئی نسبت به اختراع اعمال گردد می بایست در برگه های یادشده ثبت شود.
ماده 31-بعد از ثبت ایده و اختراع برگه اختراعی که به مالک اختراع یا نماینده وی تقدیم می گردد می بایست دربردارنده نکته های ذیل باشد:
- شماره ثبت ایده و اختراع
- تاریخ ثبت ایده و اختراع
- شماره ثبت اظهارنامه
- موضوع اختراع
- تاریخ ارائه اظهارنامه
- اسم و آدرس کامل مالک اختراع و وکیل وی
- آدرس مالک اختراع در کشور ایران
- مدت زمان اعتبار ورقه اختراع
- شماره ثبت و مدت زمان اعتبار در خارجه
- امضای رییس شعبه ثبت ایده و اختراعات و علامت تجاری
- امضای مدیر کل ثبت
- شماره و تاریخ صدور برگه اختراع
یک برگه از وصف اختراع و خلاصه آن و نقشه ها توسط منگنه یا قیطان به برگه اختراع الصاق و مهر می گردد.
ماده 32-طی 30 روز بعد از به ثبت رسیدن هر اختراع اداره مربوطه ثبت آگهی که مشمول مراتب ذیل می باشد به انتشار خواهد رساند:
- شماره ثبت ایده و اختراع
- مدت زمان اعتبار ورقه اختراع
- اسم مالک اختراع و آدرس کامل وی
- موضوع اختراع
آگهی ذکر شده به امضای رئیس شعبه ثبت ایده و اختراعات و علامت تجاری در روزنامه رسمی کشور به انتشار خواهد رسید.
ماده 33-مدت زمان اعتبار برگه اختراع از تاریخ ارائه اظهارنامه محاسبه می گردد.
مدت زمان اعتبار برگه اختراع در کشور ایران طبق درخواست مخترع پنج یا ده یا پانزده یا نهایتا بیست سال می باشد و در زمان اخذ اظهارنامه ثبت ایده و اختراع اداره ثبت هزینه ثبتی براساس تعرفه وضع شده و مبلغی برای هزینه مهیا شدن اظهارنامه و آگهی های مربوطه دریافت می کند.
اعتبار ورقه اختراع پس از ثبت شدن در حالتی مصون می ماند که مالک اختراع هر سال هزینه ای برای تمدید اعتبار آن تادیه نماید و اگر بیش از 3 ماه اقساط اشاره شده پرداخت نشود برگه اختراع دیگر اعتبار نخواهد داشت و هر شخصی می تواند از آن اختراع بهره گیری نماید.به این دلیل که مالک اختراع جامعه را از بهره گیری از اختراع خود محروم ننماید در اکثر کشورها اعتبار برگه اختراع را مشروط بر این دانسته اند که اختراع کننده از آن استفاده نماید.
ولیکن از آنجایی که امکان دارد اختراع از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد معمولا مقررات اختراع کننده را مکلف نموده اند که هر چند سال به چند سال استعمال از اختراع خود را به سایرین عرضه نماید تا سایر افرادی که قادر نیستند از اختراع یادشده استفاده نمایند بتوانند با اختراع کننده مذاکره نموده و ترتیبی جهت استعمال از آن دهند،ولیکن در عمل این موضوع دارای جنبه تشریفاتی می باشد و اختراع کننده ای که مایل نباشد اختراع خود را مورد استعمال قرار دهد شرایط سختی برای درخواست کنندگان مشخص می نماید که قادر نباشند آن شرایط را بپذیرند.
به این دلیل به غیر از تادیه اقساط هرساله،اختراع کننده می بایست طی مدت 5 سال از تاریخ ثبت،اختراع یا اختراع خود را مورد استعمال عملی قرار دهد یا اینکه استعمال عملی آن را به سایرین توصیه نماید.
جهت ثابت نمودن پیشنهاد به مورد عمل قرار دادن اختراع اغلب مالکان اختراع آگهی در روزنامه ها به انتشار می رسانند که مایلند اختراع خود را واگذار نمایند و این آگهی مدرک به مورد عمل قرار دادن اختراع محسوب می گردد که در اصطلاح انگلیسی Nominal Working گفته می شود.
ثبت کریمخان در ادامه،به طور خلاصه به سازمان جهانی مالکیت فکری که جهت پشتیبانی از مالکیت معنوی تشکیل شده است می پردازد.
سازمان جهانی مالکیت معنوی(WIPO)
سازمان جهانی مالکیت معنوی به عنوان یک سازمان اختصاصی وابسته به سازمان ملل متحد جهت ضبط،ثبت و حفاظت ازحقوق و استفاده مالکانه معنوی و فکری اشخاص حقوقی و حقیقی در عرصه های ادبی،علمی،فنی،هنری،کشاورزی،صنعتی و امور مرتبط با هر نوع ابداع یا اختراع تشکیل شده است.در طی دهه 1990 اغلب کشورهای صنعتی و همچنین تعداد زیادی از کشورهای در حال رشد و توسعه جهت ارتقای حقوق مالکیت معنوی به پیمان نامه های سازمان جهانی مالکیت فکری ملحق شدند.پیروی از توافق نامه های یادشده تاثیر بسیاری بر اقتصاد کشورهای عضو گذاشته است.یکی از بااهمیت ترین اعضای نظارت کننده این سازمان که در حوزه اختراع در سطح بین المللی مشغول فعالیت می باشد فدراسیون بین المللی مخترعین است.سازمان جهانی مالکیت معنوی طبق پیمان نامه موسس سازمان 1967 بر اساس اهداف ذیل به وجود آمده است.
اهداف:
- گسترش منابع انسانی
- سهولت در امر انتشار،گسترش و بهره گیری از اطلاعات مرتبط با مالکیت معنوی
- سهولت در امر بهبود یا ایجاد مقررات منطقه ای یا ملی و افزایش میزان تعهد به پیمان نامه های وایپو
- تقویت زیر ساخت های اجرایی مورد نیاز و برپایی حقوق مالکانه فکری
- ساختارسازی
- مساعدت به کشورهای در حال پیشرفت در جهت قرارداد منعقد شده میان سازمان تجارت جهانی و سازمان وایپو
سازمان جهانی مالکیت معنوی طبق اهداف اشاره شده و همچنین مطابق با برنامه همکاری توسعه سیستم بین المللی در چارچوب مساعدت های ساختاری،آموزشی،حقوقی،فنی و نیز تقویت نوآوری و خلاقیت و اکتشافات و مساعدت به بهره گیری از اطلاعات موجود در زمینه مالکیت معنوی و … کمک هایی را به کشورهای عضو ارائه می نماید.
وظایف:
- گسترش ملاک ها جهت سهولت پشتیبانی موثر از مالکیت فکری در سرتاسر دنیا و هماهنگی ضوابط و مقررات ملی
- تامین خدمات اداری اتحادیه پاریس،اتحادیه های خاصی که در رابطه با این اتحادیه،اتحادیه برن تشکیل گشته اند.
- پذیرش یا شرکت در مدیریت هر نوع توافق بین المللی که به مقصود افزایش پشتیبانی از مالکیت فکری باشد.
- تحریک انعقاد قراردادهای بین المللی مرتبط با ارتقاء پشتیبانی از مالکیت فکری.
- توصیه مساعدت به کشورهایی که متقاضی کمک های حقوقی-فنی در حوزه مالکیت فکری هستند.
- منتشر نمودن و گردهم آوردن اطلاعات مرتبط با پشتیبانی مالکیت فکری و نیز توسعه و انجام مطالعه در این حوزه و اقدام به چاپ نمودن نتایج حاصل شده
- سهولت خدمات،پشتیبانی بین المللی مالکیت فکری و در صورت ضرورت مبادرت به ثبت در این حوزه و منتشر نمودن اطلاعات مرتبط با آن ها
همچنین استفاده از طرق و ابزارهایی همانند عقد پیمان نامه،مذاکره،ارائه کمک های حقوقی و فنی و تهیه و تدوین،تصویب وبرپایی مقررات و قوانین مرتبط با پشتیبانی ازحقوق مالکیت فکری و تهیه و تدوین،تصویب و اجرای مقررات و قوانین مرتبط با پشتیبانی از حقوق مالکیت فکری در کشورهای گوناگون دنیا همچنین جزو تکالیف این سازمان است.سازمان جهانی مالکیت معنوی که نزدیک به 180 کشور را به عضویت خود پذیرش نموده است تا کنون خدمات حقوقی و فنی بسیاری را به اعضا عرضه کرده که سیستم جهانی ثبت علایم تجاری و طرح های صنعتی،مبدا جغرافیایی،ثبت اختراعات و ابداعات،علم سنتی و بومی و آیین های فلکوریک از جمله آن ها به شمار می آیند.
در پایان، پیشنهاد می شود در صورتی که ایده شما اجرا شده است و قابل ثبت به عنوان اختراع می باشد پیش از برملا شدن اطلاعات و مواجه گشتن با مشکلاتی از جمله سرقت اقدام به ثبت ایده و اختراع خود نمایید.
موسسه حقوقی ثبت کریم خان آماده عرضه خدماتی در زمینه های ثبت ایده و اختراع، الزامات تغییرات اساسنامه ی شرکت ، استعلام نام شرکت ، تغییر آدرس شرکت ثبت شده ، انتخاب نام برتر برای شرکت ، ثبت شرکت های بیمه و مراحل ثبت شرکت هلدینگ و مدارک مورد نیاز برای ثبت آن برای شما درخواست کنندگان است. در صورت نیاز با شماره 87146 تماس حاصل فرمایید.
ایده های سیاسی جهانی رو باید کجا ثبت کرد؟؟