بررسی ثبت شرکت ها با امور مالیاتی

نکاتی در باب ثبت شرکت ها با امور مالیاتی

سازمان امور مالیاتی براساس تکالیف زیادی با ادارات ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری مرتبط است به گونه ای که تکالیف مشترک زیادی برای هر دو دستگاه در نظر گرفته شده است که هر گونه اقدام در این باره به تعریف دقیق موضوعات دسته ارتباطی نیاز دارد.هر چند ساختارهای ثبتی در قالب نظم عمومی و رعایت و الزامات قانونی در بسیاری از موارد مشابهت با سازمان امور مالیاتی داشته و برخلاف هماهنگی در برخی از امور، تولیت های متفاوت و تفکرات و اهداف سازمانی دو مجموعه باعث شده است تا بحال در اجرای قوانین و مقررات توفیقات شایسته نظام صورت نگیرد و این اختلال به دلیل جزیره ای و دستگاه محوریسیاست ها از جانب سازمان امور مالیاتی باشند. بنابراین نظر این که عملکرد هر دستگاه در تحقیق اهداف دستگاه دیگر، موثر است، بنابراین میبایست تعاملات فنی مابین در اجرای تکالیف مشترک هر چه بهتر بهبود پیدا کند.

در شاخص سهولت پرداخت مالیات، از سوی بانک جهانی، ایران رتبه 124 و امتیاز 66/78 را در سال 2015 میلادی به خود اختصاص داده است که نسبت به میانگین منطقه از وضعیت مطلوبی ندارد ، از دید بانک جهانی مالیات های غیر شفاف، سنگین و تبعیض آمیز در ایران، بنگاه ها را به توقف فعالیت تولیدی و یا فرار مالیاتی وا می دارد. همچنین عدم ساماندهی نظام جامع اطلاعاتی و استفاده از روش غیر مناسب مالیات بر ارزش افزوده معضل دیگری است که هم اکنون در ایران وجود دارد.

بررسی قوانین مرتبط با مالیات شرکت های تجارتی

در حوزه تکالیف ادارات ثبت شرکت ها مبنی تکالیف متعددی در قوانین و مقررات در نظر گرفته شده است که برخی از موارد در این مقاله گفته می شود.

پرداخت مالیات سرمایه

براساس ماده 48 قانون اصلاح مالیات های مستقیم تصویب شده در تاریخ 31/4/1394 شرکت ها موظف به پرداخت مالیات های سرمایه به شرح ذیل می باشند:

سهام و سهم الشرکه تمامی شرکت های ایرانی موضوع قانون تجارت به جز شرکت های تعاونی طبق ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه به قرار نیم در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود.

تبصره: حق تمبر سهام و سهم الشرکه شرکت ها میبایست طی دو ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت و در خصوص افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها بواسطه ابطال تمبر پرداخت شود افزایش سرمایه در خصوص شرکت هایی که پیش از این اقدام به کاهش سرمایه نموده اند تا اندازه ای که حق تمبر آن پرداخت شده است، مشمول حق تمبر مجدد نخواهد بود.

پرداخت مالیات سالیانه

براساس ماده 105 قانون ذکر شده ، شرکت ها موظف به پرداخت مالیات سالیانه به شرح ذیل شده اند:

جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی دیگر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف درایران یا خارج از ایران دریافت می گردد، بعد از وضع زیان های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مشخص شده به جز موارد که براساس مقررات این قانون نرخ جداگانه مدارد مشمول مالیات به نرخ 25% خواهند بود.

البته با توجه به موضوع فعالیت شرکت ها و همچنین دیگر قوانین و مقررات مرتبط از جمله قوانین مناطق آزاد تجاری_صنعتی و ویژه اقتصادی و شهرک های صنعتی و یا قوانین مرتبط با شرکت های دانش بنیان و دانشگاهی برخی تعدیل و یا معافیت های قانونی برای بعضی از شرکت ها در نظر گرفته شده است.

مالیات نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه

براساس ماده 143 قانون مالیات های مستقیم، مالیات نقل و انتقال سهام و یا سهم الشرکه به شرح ذیل می باشد:

شرکت هایی که سهام آن ها براساس قانون مربوط از طرف هیات پذیرش برای معامله در بورس قبول می شود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست نرخ های در بورس حذف نشده چنانچه تمامی نقل و انتقالات سهام بواسطه کارگزاران بورس انجام و در دفاتر مربوط ثبت می شود معادل 10% مالیات آن ها بخشوده می گردد.

تبصره 1: از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها در بورس و همچنین دیگر اوراق بهاداری که در بورس معامله می گردند ، مالیات مقطوعی به اندازه نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام درخواست نخواهد شد.

کارگزاران بورس میبایست مالیات یاد شده را در زمان هر انتقال از انتقال دهنده وصول و به حساب معین شده از جانب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند و طی مدت ده روز از تاریخ انتقال رسید آن را با فهرستی حاوی تعداد و مبلغ فروش سهام مورد انتقال به اداره امور مالیاتی محل ارسال دارند.

تبصره 2: از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکاء در دیگر شرکت ها مالیات مقطوعی به میزان 4% ارزش اسمی آن ها وصول می گردد . اما از این بابت وجه دیگری تحت عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق دریافت نخواهد شد. انتقال دهندگان سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام میبایست از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند.

ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی میبایست در زمان ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال حسب مورد گواهی پرداخت مالیات متعلق را دریافت نموده و ضمیمه پرونده مربوط به ثبت یا منتقل کنند.
تبصره 3: در شرکت های سهامی پذیرفته شده در بورس اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد خواهد بود و به این درآمد مالیات دیگری تعلق نمی گیرد. شرکت ها میبایست ظرف 30 روز از تاریخ ثبت افزایش سرمایه آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند.

پرداخت مالیات مربوط به سهام متوفی

مالیات مربوط به سهامدار و یا مالک متوفی شرکت به شرح ذیل ذکر شده است.

ماده 117 اصلاحی 1394 قانون مالیات های مستقیم : اموال و دارایی هایی که در نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی منتقل می شود ، به شرح ذیل مشمول مالیات است :

1. نسبت به سپرده های بانکی، اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار به استثنای موارد مندرج در بند 2 این ماده و سودهای متعلق به آن ها و همچنین سود سهام و سهم الشرکه تا تاریخ ثبت انتقال به نام وارث و یا پرداخت و تحویل به آن ها به نرخ 3%.
2. نسبت به سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آن ها یک و نیم برابر نرخ های یاد شده در تبصره 1 ماده 143 و (ماده 143 مکرر) این قانون طبق مقررات یاد شده در تاریخ ثبت انتقال به نام وارث.
3. نسبت به حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای یاد شده به آن ها تصریح نشده است، به نرخ 10% ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وارث.
4. نسبت به انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی به نرخ 2% بهای اعلامی بوسیله سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ ثبت انتقال به نام وارث.
5. نسبت به املاک و حق واگذاری محل یک و نیم برابر نرخ های مذکور در ماده 59 این قانون به ماخذ ارزش معاملاتی املاک و یا ماخذ ارزش روز حق واگذاری حسب مورد، در تاریخ ثبت انتقال به نام وارث.
6. نسبت به اموال و دارایی های متعلق به متوفای ایرانی که در خارج از کشور واقع شده است بعد از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع اموال و دارایی ها پرداخت شده است به نرخ 10% ارزش ماترک که ماخذ محاسبه مالیات بر ارث در کشور محل وقوع مال قرار گرفته است. در صورتی که در کشور یاد شده مالیات به آن تعلق نگیرد روز انتقال یا تحویل به نام وارث. تا وقتی که مالیات و حقوق دولتی متوفی از سوی ورثه پرداخت نشود، احراز ورثه به عنوان سهامدار امکان پذیر نیست.