چگونگی تبدیل شرکت سهامی

تبدیل شرکت سهامی و لزوم به ثبت رساندن آن

موسسه حقوقی ثبت کریم خان در این مقاله قصد دارد در رابطه با تبدیل شرکت سهامی و لزوم ثبت آن توضیحاتی ارائه نماید.تبدیل شرکت به معنای تغییر شکل آن می باشد و تغییر شکل شرکت سبب از بین رفتن و ایجاد مجدد شخصیت حقوقی آن نمی گردد؛بنابراین به طور فرض،اموال شرکت با شکل پیشین به شرکت با شکل جدید انتقال نمی یابد؛چه بسا،در اینجا انتقال اموال از فردی به فرد دیگر مد نظر نمی باشد.

تبدیل شرکت سهامی به هر شرکت دیگری مجاز می باشد،همچنان که تبدیل شرکت سهامی خاص به عام در لایحه قانونی 1347 پیش بینی گشته است.در بعضی از موارد،تبدیل شرکت سهامی به سایر شرکت های درج شده در مقررات تجارت 1311 الزامی می باشد؛به طور مثال زمانی که سرمایه شرکت سهامی پس از تشکیل کم تر از حداقلی که مقررات برای آن پیش بینی نموده است گردد(ماده 5).

قانونگذار حتی برای اعضای هیات مدیره و رئیس شرکت سهامی که ضروری است به نوع دیگری از شرکت های بازرگانی مبدل گردد و آن ها از مجمع عمومی جهت این امر دعوت بعمل نیاورده اند یا اسناد و مدارک موردنیاز برای تبدیل را به مرجع ثبت شرکت ها ارائه ننموده اند،مجازات نقدی مقرر کرده و به غیر از این وضع کرده که آن ها همچنین موظف به جبران زیان هایی می باشند که در نتیجه ی انحلال شرکت-در صورتی که تبدیل شود-به سهامداران و اشخاص ثالث وارد می گردد(مواد 279 و 298)ثبت کریمخان در این مقاله نخست نظام حقوقی موجود در تبدیل شرکت را شرح می دهد،آنگاه به صورت جداگانه به تبدیل شرکت سهامی خاص به سهامی عام و تبدیل شرکت سهامی عام به خاص می پردازد.

فرضیات تبدیل:

در خصوص تبدیل شرکت سهامی دو فرضیه را می بایست مد نظر قرار داد:فرض نخست این است که شرکت سهامی به یکی از شرکت های مورد نظر در قانون تجارت 1311 تبدیل گردد که این امر صحیح نمی باشد،و سایر فرضیات این است که شرکت سهامی عام به خاص یا شرکت سهامی خاص به عام مبدل گردد.

الف- تبدیل شرکت سهامی به یکی از شرکت های مورد نظر در قانون تجارت 1311

این چنین تبدیلی امکان پذیر نمی باشد،به استثنای مواردی که شرایط در رابطه با تاسیس این نوع شرکت ها مراعات شود.قانونگذار،راجع به شرایط تبدیل شرکت سهامی به یکی از شرکت های مورد نظر در قانون تجارت 1311 ضوابطی وضع ننموده است،ولیکن با عنایت به اصول کلی حقوق در خصوص شرکت ها می توان چندین نکات را تذکر داد:

1. جهت تبدیل شرکت سهامی به شرکت نسبی یا تضامنی لازم است تمامی شرکا با این امر موافقت نمایند،از آن جایی که چنین تبدیلی به منزله افزایش تعهدات شرکا می باشد و هیچ اکثریتی قادر نیست نسبت به این امر اقدام نماید(ماده 94 لایحه قانونی 1347)
2. به منظور تبدیل شرکت سهامی به شرکت با مسئولیت محدود موافقت تمامی شرکا شرط نمی باشد؛این چنین تبدیلی موجب افزایش تعهد شرکا نمی گردد.چنانچه در شرکت با مسئولیت محدود انتقال سهم الشرکه که می بایست با موافقت اکثر شرکا صورت پذیرد(ماده 102 ق.ت)،این محدودیت در حکم افزایش تعهدات شرکا نمی باشد.پرسشی که اکنون مطرح می گردد این است که چه مرجعی این اختیار را دارد که راجع به این چنین تبدیلی تصمیم بگیرد.این تصمیم صرفاً در مجمع عمومی فوق العاده اتخاذ می گردد،گرچه تبدیل شرکت از مصادیق تغییر اساسنامه می باشد و تغییر در مواد اساسنامه شرکت های سهامی،در صلاحیت مجمع اخیر می باشد(ماده 83 لایحه قانونی 1347)
3. جهت تبدیل شرکت سهامی به شرکت های مختلط،هم تصمیم گیری مجمع فوق العاده الزامی می باشد و هم موافقت تمامی شرکایی که از این به بعد شریک ضامن هستند.در حقیقت،از آن جایی که با تاسیس شرکت مختلط برخی از شرکا دارای مسئولیت تضامنی خواهند بود واگذاری چنین تکلیفی به آن ها امکان پذیر نمی باشد،مگر با موافقت و رضایت خودشان،در غیر این صورت تعهدات آن ها را افزایش داده ایم،عملی که به حکم ماده 94 لایحه قانونی 1347 مجاز نمی باشد.

ب- تبدیل شرکت سهامی خاص به سهامی عام و تبدیل شرکت سهامی خاص به عام

نخست: تبدیل شرکت سهامی خاص به سهامی عام

اساس تبدیل شرکت سهامی عام و خاص به نوع دیگری از شرکت های یاد شده در لایحه اصلاحی بخشی از قانون تجارت مورد قبول واقع شده است.لذا هر زمانی که سرمایه شرکت سهامی خاص از یک میلیون ریال و سرمایه شرکت سهامی عام از پنج میلیون ریال کمتر شود،مجمع عمومی فوق العاده لازم است طی مدت زمان یک سال نسبت به افزودن سرمایه تا مقدار حداقل تعیین شده برای هر کدام از انواع شرکت های سهامی مبادرت ورزیده و یا شرکت سهامی را به نوع دیگری از شرکت های بازرگانی تبدیل نماید.وگرنه هر ذینفعی قادر به تقاضای انحلال شرکت از دادگاه دارای صلاحیت می باشد.

بر اساس نظر استاد دکتر ستوده تهرانی تبدیل شرکت سهامی به شرکت های نسبی و تضامنی تنها با رضایت کامل صاحبان سهام در مجمع عمومی فوق العاده ممکن می باشد وگرنه دچار ممنوعیت است.تبدیل شرکت سهامی عام به شرکت سهامی خاص در قانون تجارت مقرر نشده است که این عمل به دلیل مکانیزم خاص و اجرای تشریفات مقرراتی غامض در رابطه با روش جذب شریک و تامین منابع مالی و سرمایه به وسیله پذیره نویسی در شرکت های سهامی عام بوده و به این جهت تبدیل شرکت سهامی عام به سهامی خاص امکان پذیر نمی باشد و در عمل چنین امری به هیچ عنوان صورت نخواهد پذیرفت.

در نتیجه کیفیت تبدیل شرکت سهامی خاص به سهامی عام به صورت زیر است:

• موضوع(تبدیل) توسط مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی خاص تصویب شده باشد.
• سرمایه آن حداقل به مقداری باشد که برای شرکت های سهامی عام وضع گشته است و یا شرکت سرمایه خود را به مقدار ذکر شده بیافزاید.
• از تاریخ تشکیل و ثبت شرکت سهامی خاص دو سال تمام بگذرد و دو ترازنامه آن توسط مجمع عمومی سهامداران تصویب شده باشد.
• اساسنامه آن با اجرای ضوابط قانون تجارت در رابطه با شرکت های سهامی عام اصلاح یا تنظیم گشته باشد.

بعد از تصمیم گیری مجمع عمومی فوق العاده در خصوص تبدیل شرکت،مدیران شرکت مکلفند طی یک ماه از تاریخ تصمیم گیری مجمع عمومی فوق العاده صورتجلسه مربوطه را به همراه اساسنامه تنظیم گشته و به تصویب رسیده توسط مجمع عمومی فوق العاده و ترازنامه حساب سود و زیان دو سال گذشته شرکت که توسط بازرس قانونی شرکت تایید شده باشد،لیست دارایی شرکت نیز که دربردارنده تقویم اموال منقول و غیر منقول شرکت و به وسیله کارشناس رسمی دادگستری تایید شده باشد و اعلامیه تبدیل شرکت که لازم است توسط صاحبان امضای مجاز شرکت امضا شده باشد به منظور به ثبت رساندن و صادر نمودن آگهی تبدیل شرکت به مرجع ثبت شرکت ها تقدیم نماید .

اداره ثبت شرکت ها بعد از وصول مدارک یاد شده و مطابقت آن با مقررات نسبت به ثبت شرکت و آگهی آن(به هزینه خود شرکت در روزنامه رسمی)مبادرت ورزد که این آگهی به غیر از روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن منتشر می شود همچنین می بایست حداقل در یک روزنامه کثیرالانتشار دیگری آگهی شود که در این آگهی کلیه درج شده های اعلامیه تبدیل لازم است ذکر گردد و همچنین به طور صریح قید شود که اساسنامه شرکت و ترازنامه مرتبط با دو سال پیش از تصمیم گیری در رابطه با تبدیل شرکت،لیست دارایی و اموال منقول و غیر منقول شرکت نیز در اداره ثبت شرکت ها و مرکز شرکت جهت رجوع داوطلبان مهیا می باشد.

چنانچه این تبدیل به روش افزودن سرمایه انجام شود لازم است سهام جدید را که در پی افزایش سرمایه به وجود می آید به منظور آگاهی عموم برای پذیره نویسی ارائه نماید.

البته مرجع ثبت شرکت ها در این خصوص بعد از وصول درخواست و مدارک مرتبط با تبدیل شرکت و مطابقت آن ها با قوانین چنانچه شرکت بتواند با افزودن سرمایه به روش پذیره نویسی عمومی تبدیل به شرکت سهامی عام گردد مجوز نشر اعلامیه پذیره نویسی سهام را صادر می نماید.در اعلامیه پذیره نویسی لازم است تاریخ و شماره اجازه نامه یاد شده ذکر شود.

چنانچه سهام جدید ارائه شده به طور کامل پرداخت نشود شرکت نمی تواند تبدیل به شرکت سهامی عام گردد.

شایان توجه است که تبدیل دیگر انواع شرکت به نوع دیگری با مراعات نمودن ضوابط مربوطه به جز شرکت های تعاونی دارای ممنوعیت قانونی نمی باشد.

اعلامیه تبدیل شرکت که می بایست توسط صاحبان امضای مجاز امضا شده باشد دربردارنده نکات زیر می باشد:

• اسم و شماره ثبت شرکت
• موضوع شرکت
• مرکز اصلی شرکت و آدرس شعبات در صورت وجود شعب
• چنانچه شرکت برای مدت زمان محدودی تاسیس گشته باشد تاریخ انقضاء و مدت آن
• در صورتی که سهام ممتاز به انتشار رسیده باشد تعداد و امتیازات آن
• هویت کامل رئیس و مدیر عامل شرکت و اعضاء هیئت مدیره
• شرایط حضور و حق رای سهامداران در مجامع عمومی
• قوانین اساسنامه در خصوص تقسیم سود و تشکیل اندوخته
• مبلغ مطالبات شرکت و نیز مبلغ مطالبات اشخاص ثالث که به وسیله شرکت ضمانت شده است.
• قید نمودن اسم روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی ها و اطلاعیه های شرکت در آن مندرج می شود.

دوم: تبدیل شرکت سهامی عام به خاص

قانونگذار در لایحه قانونی 1347 تبدیل شرکت سهامی عام به خاص را صراحتا مقرر ننموده است.در حقیقت،در مواد 278 به بعد لایحه یاد شده که در رابطه با تبدیل شرکت سهامی می باشد تنها به تبدیل شرکت سهامی خاص به عام اشاره نموده است.آیا تبدیل شرکت سهامی عام به خاص مجاز است؟

قانونگذار در ماده 278 لایحه قانونی 1347 و مواد بعد از آن در مقام بیان شرایط تبدیل،تبدیل شرکت سهامی خاص به عام مجاز است.شرایطی که چون شرکت از وضعیتی تقریباَ خانوادگی تبدیل به شرکتی عمومی می گردد جهت مصون داشتن حقوق اشخاص ثالث می بایست مراعات شود.در صورتی که تبدیل شرکت سهامی عام به خاص و تبدیل شرکت سهامی خاص به عام از نظر قانونگذار مجاز می باشد.

زمانی که قانونگذار تبدیل شرکت سهامی عام به شرکت با مسئولیت محدود یا حتی شرکت نسبی و تضامنی را قبول کرده است،نمی توان گفت با سکوت در خصوص تبدیل شرکت سهامی عام به خاص مقصودش منع نمودن چنین تبدیلی باشد،به همین دلیل به نظر استاد دکتر اسکینی در کتاب حقوق شرکت های تجاری،تبدیل شرکت سهامی عام به خاص همانند عکس آن مجاز می باشد.شایان توجه است که در این تبدیل می بایست به قوانین در خصوص تاسیس و ثبت شرکت سهامی خاص توجه شود و از آن جایی که جهت تبدیل شرکت،تغییر اساسنامه الزامی می باشد،مرجع تصمیم گیرنده در رابطه با آن مجمع عمومی فوق العاده است.

نتیجه های تبدیل شرکت

پس از به تصویب رسیدن شرکت در مجمع عمومی فوق العاده و مندرج نمودن آگهی های مورد نیاز،شرکت تبدیل شده محسوب می شود و وضعیت جدید آن در برابر اشخاص ثالث مستند می باشد.پیش از تبدیل شرکت افرادی که با شرکت معامله می نمایند،طبق شرایط پیش از اعمال تبدیل بستانکار شرکت می باشند.همچنین شخصیت حقوقی شرکت محفوظ می ماند؛ولیکن نهاد کنترل کننده و اداره کننده شرکت می بایست با وضعیت حقوقی جدید آن را مطابقت دهد،به خصوص آنکه اگر شرکت توسط سه شخص اداره می گردد،لازم است تعداد مدیران به پنج نفر افزایش یابد(ماده 107 لایحه قانونی 1347)

موسسه حقوقی ثبت کریم خان مفتخر است شما را در خصوص اموری چون تبدیل شرکت سهامی و لزوم ثبت آن ، ثبت شرکت مواد غذایی ، انتخاب نام برتر برای شرکت ها ، ثبت شرکت در شهر تهران ، ثبت شرکت های بیمه ، ثبت موسسه حقوقی ، تغییر آدرس شرکت ثبت شده و مراحل ثبت شرکت هلدینگ و مدارک لازم جهت ثبت آن یاری رساند.به منظور برقراری ارتباط با کارشناسان مجرب ما با شماره 02187146 تماس حاصل فرمایید.