قوانین ثبت شرکت و لایحه ی اصلاحی قانون تجارت

مروری بر قوانین ثبت شرکت و لایحه ی اصلاحی قانون تجارت

در این گفتار که مربوط به قوانین ثبت شرکت و لایحه ی اصلاحی قانون تجارت می باشد ، الزامیست که به 3 سؤال پاسخ دهیم: آیا قرارداد شرکت باید کتبی باشد؟ در صورتی که پاسخ مثبت است، چه نکاتی باید در آن قید شود و آیا لازم است قرارداد شرکت برای مؤثر و معتبر بودن، از راه رسانه های عمومی به اطلاع عموم برسد یا خیر؟ ثبت شرکت کریم خان در ادامه ی مطالب به این 3 سوال پاسخ داده است.

ضرورت قرارداد کتبی

قانون تجارت ایران در رابطه با اینکه شرکت باید مطابق با قرارداد کتبی باشد یا خیر سخنی به میان نیاورده است، اما مشخص است که مطابق با حقوق ایران یک شرکت در صورتی می تواند تشکیل شود که قرارداد آن به صورت کتبی تنظیم شود، برای این امر حتی تنظیم کتبی شرکتنامه تاثیرگذار نخواهد بود مگر آنکه شرکت بر اساس مواد 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک به ثبت برسد. هیئت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص شرکت های مدنی و تجاری نیز این قضیه را مورد تاکید قرار داده است. به عنوان مثال، وقتی که چند نفر بر مبنای تشکیل یک شرکت نسبی قراردادی را امضا کرده باشند، تا زمانی که قرارداد انعقادی در دفتر اسناد رسمی ثبت نگردد، شرکت نسبی با شرایطی که در شرکتنامه ذکر شده است، ایجاد نخواهد شد. اما آیا می توان بیان کرد قراردادی که امضا شده در صورت عدم ثبت در دفتر اسناد رسمی ، هیچ نوع تعهدی ندارد؟ پاسخ به این سوال منفی می باشد، زیرا ماده ی 220 قانون تجارت به این موضوع تاکید شده است که هر شرکتی که بر طبق مقررات قانون مزبور به شکل یکی از شرکت های مندرج در این قانون درنیامده باشد، شرکت تضامنی محسوب خواهد شد. در مثال مذکور، شرکت نسبی به دلیل عدم ثبت در دفتر اسناد رسمی، به صورت نسبی وجود ندارد، ولی کاملا غیر موجود نیست، بلکه یک شرکت موجود تضامنی است.

در صورت نیاز به مشاوره و کسب اطلاعات جامع تر در خصوص قانون ثبت شرکت ها و انجام هریک از موارد ثبتی و قانونی با شماره تماس های مذکور در ثبت شرکت کریم خان تماس حاصل فرمایید.

این روش که قانون گذار جهت حفظ حقوق اشخاص ثالث وضع نموده است،در مواردی مشکل ساز خواهد بود. در صورتی که قرارداد یک شرکت مبنی بر تشکیل یک شرکت تضامنی منعقد شده باشد، تا زمانی که شرکتنامه در دفتر اسناد رسمی به ثبت نرسد، شرکت تشکیل نشده است، با اعمال ماده ی اخیر که به آن اشاره شد، شرکت مذکور تضامنی تلقی خواهد شد. این امر هم می تواند از دلایلی باشد که ایجاب می کند ماده ی 220 قانون تجارت به گونه ای تغییر کند، که بر اساس آن به جای اینکه شرکت تضامنی تلقی شود، نادیده گرفته شده و شرکای آن مسئول تضامنی محسوب شوند. در هر صورت، در عمل شرکایی که شرکتنامه را تنظیم نموده اند، آن را به همراه مدارک لازم دیگر به اداره ی ثبت شرکت ها می دهند تا به ثبت برسد، اما همان گونه که بیان نمودیم و مواد 47 و 48 قانون ثبت نیز تعیین کرده اند، نیازی نیست تا شرکتنامه حتما در اداره ی ثبت شرکت ها به ثبت برسد تا دارای اعتبار باشد بلکه می توان آن را در دفتر اسناد رسمی نیز تنظیم نمود. با این حال، ثبت قرارداد شرکت در دفتر اسناد رسمی بدین معنا نمی باشد که شرکت به ثبت رسیده و دارای شخصیت حقوقی شده است، مگر اینکه شرایط دیگری که در مطالب قبلی به آن ها اشاره نمودیم نیز موجود باشد.

محتوای قرارداد شرکت

قانون تجارت در رابطه با محتوای قرارداد شرکت (شرکتنامه) سکوت نموده است. قانون ثبت شرکت ها و همچنین لایحه ی اصلاحی 1347 نیز صرفا به مندرجات اساسنامه شرکت اشاره نموده اند و اشاره ای به اینکه «قرارداد شرکت» که میان موسسان اولیه شرکت تنظیم می شود باید چه شروطی داشته باشد ندارند. چیزی که مشخص می باشد این است که، قرارداد شرکت باید متضمن امضای شرکا یا نمایندگان قانونی آن ها باشد در غیر اینصورت فاقد اعتبار خواهد بود. در عمل، تاسیس کنندگان شرکت برگه های نمونه ای که اداره ی ثبت شرکت ها تهیه و منتشر نموده اند را مورد استفاده قرار می دهند. در این نمونه ها، مواردی که لازم است در شرکتنامه یا اساسنامه ذکر شود، مشخص شده است، بدون آنکه جنبه ی انحصاری داشته باشد.

از مواردی که در این نمونه ها موجود است می توان به نام شرکت، نوع شرکت(سهامی،تضامنی و غیره) ،موضوع شرکت، مرکز اصلی و نشانی شرکت، اسامی شرکا یا موسسان و محل اقامت آن ها، زمان تشکیل شرکت و مدت آن، سرمایه ی شرکت اعم از نقدی و غیر نقدی، میزان سهم الشرکه ی شرکا، مدیران شرکت و اختیارات آن ها و اشخاصی که حق امضا دارند، موقع رسیدگی به حساب و ترتیب تقسیم سود شرکت، فسخ شرکت، محل شعب شرکت و بازرسان شرکت اشاره نمود.

نشر قرارداد شرکت

ماده ی 197 قانون تجارت مشخص می نماید : طی ماه اول ایجاد هر شرکت، طبق نظامنامه ی وزارت عدلیه، خلاصه ی شرکتنامه و منضمات آن اعلان خواهد شد. همچنین ماده ی 6 نظامنامه ی قانون تجارت وزارت عدلیه (مصوب 1311) نیز اعلان شرکتنامه و منضمات آن در مجله ی رسمی دادگستری و یکی از جراید کثیرالانتشار مرکز اصلی شرکت را پیش بینی کرده است. در نتیجه، تشکیل یک شرکت وابسته به این نیست که حتما قرارداد شرکت (شرکتنامه) برای اطلاع عموم منتشر گردد، بلکه اگر قرارداد شرکت تنظیم و امضا گردد، در صورت وجود شرایط دیگر تشکیل که قبلا به آن ها اشاره نمودیم تشکیل می شود. مطابق با حقوق ما تشکیل شرکت به انعقاد شرکتنامه ی رسمی وابسته است، اما برای ایجاد شرکت و یافتن شخصیت حقوقی ، نه ثبت آن در دفتر شرکت ها الزامی است و نه به نشر شرکتنامه و اعلان آن نیاز می باشد. به این علت، ماده ی 198 قانون تجارت تاکید دارد که ، در صورتیکه بطلان عملیات شرکت (و نه خود شرکت) به علت عدم رعایت ماده ی 197 قانون تجارت، اعلام گردید « هیچ یک از شرکا نمی توانند این بطلان را در مقابل اشخاص ثالثی که با آن ها معامله کرده اند، عذر قرار دهند».

ولی ممکن است شرکتی که در اداره ی ثبت شرکت ها به ثبت نرسیده است و به دنبال آن شرکتنامه اش اعلان نشده است با خطر انحلال مواجه شود. در حقیقت، بر اساس ماده ی 2 قانون ثبت شرکت ها(مصوب 1310) ، ثبت شرکت های تجاری الزامی بوده و برای مدیرانی که شرکت خود را به ثبت نرسانده اند، جزای نقدی معین شده است. این قانون همچنین اضافه نموده است که « در صورت تقاضای مدعی العموم، حکم انحلال شرکت متخلف صادر خواهد شد».

ثبت شرکت کریم خان آماده ی ارائه ی هرگونه خدمات در ارتباط با ثبت شرکت های تجاری در کوتاه ترین مدت و با کمترین هزینه می باشد.

مفهوم این بخش از ماده ی اخیر این است که تا زمانی که دادستان انحلال شرکت را تقاضا نکرده است و دادگاه حکمی دال بر انحلال شرکت نداده است، شرکت با جمع شرایط دیگر، ایجاد شده محسوب خواهد شد. اما در صورتی که دادستان تقاضای انحلال شرکت را نماید، فقط به دلیل تقاضای او و به این دلیل که شرکت در اداره ی ثبت شرکتها به ثبت نرسیده است، منحل اعلام خواهد شد و جهت صدور حکم انحلال شرکت دلیل دیگری نیاز نیست.

پس ثبت نمودن شرکت در اداره ی ثبت شرکت ها و انتشار قرارداد شرکت از عواملی نیستند که موجب موجودیت و شخصیت حقوقی دادن به شرکت باشند، بلکه امکان دارد شرکت شخصیت حقوقی پیدا کرده باشد، بدون آنکه ثبت شده باشد، ولی در صورتی که شرکت در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسید، از آنجایی که ثبت پس از تشکیل شرکت انجام می گیرد، قرینه ای قوی حاکی بر این می باشد که شرکت دارای شخصیت حقوقی می باشد، و این به این معناست که شرکت تشکیل شده است. با این حال، باید دقت نمود که حتی به ثبت رساندن شرکت در اداره ثبت شرکت ها، این مفهوم را نمی رساند که شرکت واقعا وجود دارد و هر زمانی مشخص شود که ثبت شرکت بدون توجه به سایر شرایط تشکیل شرکت صورت گرفته است، شرکت مذکور باطل خواهد بود. مانند زمانی که ثابت شود یکی از شرکای شرکت اهلیت امضای قرارداد شرکت را نداشته است یا بدون قصد بوده، زیرا اگر چنین عواملی وجود نداشته باشد، قرارداد شرکت موجودیت ندارد و حتی ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت ها نیز نمی تواند به شرکت موجودیت قطعی ببخشد. در اینصورت است که هر ذینفع به رغم ثبت شرکت در اداره ثبت شرکتها، می تواند ابطال آن شرکت را تقاضا نماید. ما یک تیم خلاق حقوقی در ثبت شرکت کریم خان هستیم که تمرکز خودمان را روی محتوای ارائه شده در این مقالات قرار داده ایم و تنها هدف ما کمک به شماست.