شرایط تاجر بودن و اشتغال به امور تجارتی

ثبت کریم خان در ابتدای این مقاله تعریفی از تاجر برای شما ارائه می دهد.براساس ماده 1 قانون تجارت ، تاجر به معاملات تجاری می پردازد.باید این نکته را بدانید که تاجر فقط یک شخص حقیقی نیست ، بلکه اصطلاح تاجر می تواند شامل اشخاص حقوقی نیز شود.در حقیقت براساس ماده 588شرکت های تجاری نیز تاجر به شمار می روند.

تاجر بودن شرایط خاص خود را دارد که در ادامه ثبت کریم خان شرایط تاجر بودن را برای شما توضیح می دهد.

شرایط تاجر بودن

با توجه به تعریفی که در ماده ۱ قانون تجارت از تاجر شده و بررسی دیگر موارد قانون تجارت این چنین به نظر می رسد که برای اینکه فردی تاجر به شمار می رود حداقل چهار شرط مورد نیاز می باشد.

۱ـ انجام اعمال تجارتی :

براساس ماده 1 قانون تجارت که در بخش فوق نیز ذکر شد تاجر میبایست زمینه فعالیتی کارهای تجارتی داشته باشد.

۲ـ انجام اعمال ذکر شده تحت عنوان حرفه یا شغل :

در صورتی که تجارت توسط فردی صورت گیرد که شغل او تجارت نیست ، این تجارت در واقع اتفاقی بوده بنابر این تاجر به شخصی اطلاق میشود که حرفه و تخصص وی تجارت باشد و تامین معاش خود را از طریق تجارت انجام دهد.

۳ـ استقلال داشتن در تجارت و تقبل سود و زیان :

یکی از شرایط تاجر شدن استقلال مالی است.استقلال مالی بدین مفهوم است که تاجر باید معاملات را به نام و حساب خود انجام دهد.یعنی افرادی مانند شاگرد ، کارگر ، کارمند ، فروشنده و کلیه اشخاصی که زیر مجموعه هستند و فاقد هر گونه استقلال عمل می باشند تاجر محسوب نمیشود.البته بنا بر بند 3 ماده 2 قانون تجارت اشخاصی مانند دلالان،حق العمل کاران و واسطه های معاملات از این قاعده مستثنی هستند.

۴ـ کسبه جزء یا پیشه ور نبودن :

در برخی مراجع حقوق تجارت، کسبه جزء و پیش ور نبودن را شرط تاجر بودن دانسته اند اما به نظر می رسد که اینها نیز از لحاظ حقوق تجارت، تاجر محسوب می شوند اما به دلیل اینکه سواد ندارند مشمول قواعد و قوانین تجارتی نمی باشند و در واقع از الزامات تعیین شده برای تجار معاف خواهند شد.

در صورتی که بعنوان یک تاجر می خواهید به تجارت مشغول شوید باید مشمول شرایط خاصی شوید که در ادامه این مقاله این شرایط را به تفصیل توضیح می دهد.

شرایط اشتغال به تجارت

در قانون تجارت و قانون مدنی شرایط خاصی برای اشتغال وجود ندارد.اما قانون اساسی شرایطی را جهت اشتغال به تجارت ترتیب داده است که در ادامه این شروط را آورده ایم :

۱ـ اهلیت داشتن :

بنابر ماده 210 قانون مدنی تاجران باید اهلیت داشته باشند ، اما برای تعریف اهلیت باید به ماده 211 اهلیت استناد کنیم.وفق ماده مذکور اهلیت عبارتست از این که شخص مذکور عاقل و بالغ و رشید باشد.شایان ذکر است که قانون ماده 212 نیز اذعان می دارد که در صورتی که شخص مقابل فاقد اهلیت باشد معامله با وی باطل می باشد. در ادامه این مبحث به بررسی دو فاکتور عقل و بلوغ که زیر مجموعه مبحث اهلیت است می پردازیم :

• الف_عقل : عاقل مخالف مجنون است و وفق ماده 1211 قانون مدنی جنون در هر درجه ای باشد سبب حجر است.
• ب_بلوغ : یکی دیگر از شرایطی که سبب می شود تا فرد دارای اهلیت باشد بلوغ فرد می باشد.براساس قانون مدنی سن بلوغ برای پسران 15 سال تمام و برای دختران 9 سال تمام می باشد.در حقیقت این سنین بلوغ شرعی و فقهی می باشد.

۲ـ رعایت مقررات و ترتیبات ویژه :

با اینکه اشتغال به تجارت برای عموم آزاد است اما باز هم این امر شامل قوانین و محدودیت هایی است که باید رعایت شود.از این موارد می توان بدین مثال اشاره نمود که اتباع بیگانه برای تجارت در ایران میبایست نسبت به اخذ پروانه کسب اقدام نمایند و برای این کار میبایست براساس قانون کار و نیز آیین نامه های مرتبط از وزارت کار پروانه دریافت کنند.
در این بخش لازم است ماده 120 قانون کار را برای شما بیاوریم :

( ماده ۱۲۰ قانون کار : اتباع بیگانه نمی توانند در ایران مشغول به کار شوند. مگر آنکه اولاً دارای روادید (جواز) ورود با حق کار مشخص بوده و ثانیاً مطابق قوانین و آیین نامه های مربوط، پروانه کار دریافت نمایند.)

⃰ براساس بند ۵ ماده ۳۷۶ آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی : قضات حق اشتغال به تجارت را ندارند. کارمندان گمرک حق حق العمل کاری در گمرک را ندارند.