اصول حاکم بر ثبت اسم تجاری

اسم تجاری و علامت تجاری به شکل انفرادی یا مشترک قادراست مشخص کردن کیفیت اجناس یا فعالیت به شمار رود.بصورتی که یک نشان یا علامت،نظر مشتری را مجذوب و تشویق کننده جهت خرید و مصرف باشد.هر بازرگان و تجاری قادر است با عنوان ویژه ی که “اسم تجاری” نامیده می شود،تجارت کند.نام تجاری در حقیقت به تجارتخانه و بنگاه تجارتی گفته میشود که تجار در آن مشغول تجارت هستند.قانون،زمانی از نام تجاری پشتیبانی خواهد کرد که به ثبت رسیده باشد.قانون تجارت شرح می دهد که”ثبت نام تجاری کاملاً آزادنه است فقط زمانی که وزارت عدلیه ثبت آن را اجباری کند” و ادامه می گوید “مالک تجارتخانه ای که شریک در تجارتخانه ندارد، نامی جهت تجارتخانه خود نمیتواند انتخاب کند که ایهام بودن شریک باشد”.

در پشتیبانی قانون از نام تجاری ثبت شده،ماده 578 قانون تجارت چنین تنظیم کرده که “اسم تجاری ثبت شده را هیچ فردی غیری در همان محل،قادر به انتخاب همان نام تجاری نمی باشد.حتی اینکه اسم تجاری ثبت شده با نام خانوادگی او یکی باشد”.اشاره به “محل” از حیث اینکه شهر یا استان است،واضح نیست.بنابراین باید گفته شود که در ماده نام برده قانون تجارت،”ایجاز” وجود دارد.”زمان داشتن اعتبار ثبت نام تجاری پنج سال می باشد”.چنانچه از زمان ثبت نام تجاری پنج سال گذشته باشد،دیگراعتباری نخواهد داشت و پشتیبانی قانون از آن،مشروط به اینکه فرد دیگری در همان محل نمی تواند نام تجاری خود قرار دهد،کنسل میشود.

به سبب ماده 579 قانون تجارت،”نام تجاری توانایی واگذاری است”.از اشاره قانون که جهت واگذاری نام تجاری،ثبت آن را ذکر نکرده است،این نتیجه حاصل می شود که نام تجاری ثبت نشده نیز قابل واگذاری می باشد.واگذاری نام تجاری،امکان دارد اختیاری و براساس قرارداد باشد یا اجباری یا و به وسیله وراثت.شایان ذکر است که اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی مرجع ثبت”اسم تجاری”هستند.برای اینکه ماده 582 قانون تجارت،مصوب 1311،ثبت نام تجاری را منوط به آیین نامه ای کرده است که باید از سوی وزارت دادگستری تامین کند و آیین نامه نام برده آماده نشده باشد،در این صورتی است ثبت نام تجاری تاکنون غیرممکن بوده و انجام نشده است.بدین صورت بازرگانانی که می خواهند نام تجاری او مورد پشتیبانی قانون قرار گیرد،باید آن را مطابق قوانین مربوط،به عنوان علامت تجاری ثبت کند.

ثبت نام تجاری،به غیر از اینکه باعث حفظ منافع تجار براساس بر وجاهت معروفیت و محبوبیت او،به نفع خریداران و استفاده کنندگان هم می باشد. چون تنها یک تاجر از آن بهره میبرد آن ها را در تشخیص تاجر و تجارتخانه ای که می خواهند از آن تهیه کنند،کمک خواهد کرد.توضیح دو مورد لازم به گفتن است:

مطابق ماده 3 قانون سجل احوالی،هیچ شخصی حق ندارد نام خانوادگی فرد دیگری را،در زمینه ی سجل احوالی که آن نام خانوادگی ثبت شده است،نام تجاری خود قرار دهد.
قرارداد عمومی پاریس جهت پشتیبانی مالکیت صنعتی که به اسم “اتحادیه پاریس”،شناخته شده است اشاره می کند:”اسم تجاری،بدون آنکه اجباری به ارائه اظهارنامه یا ثبت آن باشد،درتمامی کشورهای اتحادیه پشتیبانی خواهد شد،حال آنکه جزء علامت صنعتی یا تجارتی باشد یا نباشد”.