سازمان جهانی مالکیت فکری

سازمان جهانی مالکیت فکری(با هدف حمایت از علائم تجاری و اختراعات)

موسسه حقوقی ثبت کریم خان در زمینه سازمان جهانی مالکیت فکری به توضیحاتی اشاره دارد.

الف – مالکیت صنعتیIndustrial Property که حاوی موارد زیر می باشد:

1. علائم تجاری Trade Marks و حقوق غیر مادی ناشی از علائم
2. اختراعات Inventions و حقوق غیر مادی حاصل از ابتکار و خلاقیت

ب – مالکیت ادبی و هنری Copyright

واژه های Intellectual Property که به فارسی “مالکیت معنوی” بازگردانی شده،صحیح به نظر نمی اید،چراکه در زبان فارسی واژه “معنوی” به مفهوم سیر در عالم عرفان،معنویات و باطن است و مفهوم های واقعی علائم و اختراعات یا کپی رایت در حقوق خارجی را برای فارسی زبان ابهام امیز و نارسا می سازد،اما درصورتی که بیان شود “مالکیت فکری”،این مفهوم را در ذهن متداعی می کند که فرد،صاحب دستاورد و ماحصل تفکر خود است و حق استفاده از آن را همچنین دارد و در واقع تفکر نوآور انسان است که بعد از آفرینش اثر صاحب آن می شود.

در کشورهای عربی نیز از واژه مالکیت فکری بهره جویی شده است. المنظمه العالمیه للملکیه الفکریهWIPO

حمایت از مالکیت صنعتی حاوی علایم و اکتشافات است و در بازرگانی داخلی و بین المللی اهمیت بسیار زیادی دارد و به همین سبب معاهده های چند جانبه بسیاری میان دولت ها منعقد گردیده است که به عنوان نمونه می توان کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی و سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) و پیمان همکاری ثبت اختراع را ذکر نمود.

1-پیشینه ی تاریخی WIPO

کنوانسیون پاریس در سال 1883 در پاریس تصویب گردید و در دسامبر 1900 در بروکسل،1911 در واشنگتن،1925 در لاهه،1934 در لندن،1958 در لیسبون،1976 در استکهلم و سرانجام در دوم اکتبر 1996 در همان شهر مورد تجدید نظر قرار گرفته شد.

کنوانسیون برن برای حمایت از مالکیت ادبی و هنری در سال 1886 در شهر برن پایتخت سوئیس به تصویب رسید.هر کدام از دو کنوانسیون برای خود اتحادیه مستقلی تشکیل دادند.در سال 1893 جهت اجرای معاهده های نام برده دفتری به نام دفتر بین المللی متحد در برن تشکیل شد.این دفتر در سال 1960 به ژنو انتقال داده شد و مدیریت و بازبینی ونظارت آن تا سال 1967 بر عهده دولت سوئیس بود.از سال 1967،WIPO طبق اساسنامه خود تاسیس گردید و به این ترتیب اتحادیه های ذکرشده از آن به بعد توسط WIPO اداره گردید.از سال 1974 WIPO یکی از آژانس های تخصصی سازمان ملل متحد به شمار امد و مسئول انجام امور در رابطه با توافق نامه ها و تعهداتی است که بر عهده او گذاشته است.تاکنون 183 کشور به عضویت WIPO درآمده اند و زبان های رسمی سازمان و انتشارات آن به فارسی و انگلیسی است.

ایران در سال 1337 به کنوانسیون پاریس ملحق گشت و در سال 1376 هم به اصلاحی آن پیوست اما هنوز ایران به کنوانسیون برن ملحق نگشته است.

2-اهداف و وظایف

الف) اهداف

مطابق ماده 3 کنوانسیون WIPO هدف های سازمان شامل موارد زیر می باشد:

1. بالا بردن یا ارتقاء حمایت از مالکیت فکری در سرتاسر دنیا به وسیله ی تعاون و هماهنگی با کشورهای عضو WIPO (ایران عضو 176 می باشد).
2. تامین همیاری های اداری بین اتحادیه های پاریس و برن و سایر اتحادیه های مربوط به آن ها.

ب) وظایف

مطابق ماده 4 کنوانسیون وظایف WIPO شامل موارد ذیل می گردد:

• رشد و گسترش معیارها به منظور اسان سازی حمایت موثر از مالکیت فکری در سرتاسر دنیا و هماهنگی مقررات ملی و تسلیم خدمات مستقیم به درخواست کنندگان یا صاحبان مالکیت صنعتی از جمله اخذ فرم های درخواست بین المللی و انجام گام های ثبت یا تودیع نمونه صنعتی است.با این همه هزینه ها در این امور از درخواست کنندگان اخذ می شود که بخش اعظم بودجه WIPO را شکل می دهد.
• پذیرش یا شرکت کردن در مدیریت هر نوع توافق بین المللی که برای ارتقای حمایت از مالکیت فکری باشد.
• تشویق به انعقاد قراردادهای بین المللی در خصوص بالابردن حمایت از مالکیت فکری.
• پیشنهاد همکاری به کشورهایی که متقاضی کمک های حقوقی یا فنی در موضوعات مالکیت فکری هستند.
• اسان سازی خدمات حمایت بین المللی از مالکیت فکری و ترویج اطلاعات مرتبط با آن ها.

3-سازمان و تشکیلات

سازمان جهانی مالکیت فکری چهار ارگان متفاوت به شرح ذیل دارد:

• مجمع عمومی (General Assembly)
• کنفرانس (Conference)
• کمیته هماهنگی (Coordination Committee )
• دفتر بین الملل International Bureau (Secretariat)

*مجمع عمومی(ماده 6 کنوانسیون)General Assembly

این مجمع حاوی کشورهایی است که به عضویت WIPO در آمده اند.هر کشوری می تواند نماینده ای از جانب خود که امکان دارد به وسلیه ی مشاوران یا کارشناسان مدد شوند،معرفی کند.هر نماینده توسط دولت مربوطه تامین می گردد.

وظایف مجمع عمومی به شرح ذیل می باشد:

• نصب مدیر عامل سازمان برمبنای معرفی کمیته هماهنگی
• بررسی و تصویب گزارشات مدیر عامل درمورد سازمان WIPO و ارائه راهنمایی های مورد نیاز
• تصویب بودجه دو ساله سازمان و اتحادیه های پاریس و برن و اتحادیه های زیر مجموعه آن ها
• بررسی و تایید گزارشات و فعالیت های کمیته هماهنگی
• تصویب پیشنهادهای مدیر عامل راجع به توافق های بین المللی
• مشخص نمودن زبان رسمی درخصوص امور کاری دبیرخانه با عنایت به عملکرد سازمان بین المللی
• مشخص نمودن کشورهای غیر عضو WIPO جهت حضور نماینده آن ها به عنوان عضو ناظر

*کنوانسیون: (ماده 7 کنوانسیون)

کنفرانس حاوی اعضای کشورهای عضو WIPO بوده و وظایف زیر را بر عهده دارد:

• ایجاد مجمعی برای تبادل نظر در خصوص مسائل مرتبط با مالکیت فکری و ارائه پیشنهادهایی با در نظر داشتن صلاحیت و حاکمیت ملی اتحادیه ها
• تنظیم برنامه دو ساله کمک های حقوقی و فنی به کشورهای در حال رشد
• انجام اصلاحیه های پیشنهادی در مورد کنوانسیون WIPO و مشخص نمودن نظارت کننده جلسات از بین کشورها و سازمان ها

*کمیته هماهنگی: ( ماده 8 کنوانسیون)

این کمیته از اعضای کمیته اجرایی،اتحادیه پاریس یا اتحادیه برن یا هر دو شکل می گیرد و تکالیف ذیل را عهده دار است:

• ارائه پیشنهاد های مورد نیاز در رابطه با اتحادیه های ذکر شده(پاریس،برن زیر مجموعه آن ها)در مورد مسائل مورد علاقه مشترک آن ها و مشخص نمودن بودجه و هزینه های مربوط به آن؛
• فراهم نمودن پیش نویس دستور کار مجمع عمومی و کنفرانس برنامه و بودجه.

*دفتر بین المللی: (دبیرخانه):( ماده 9 کنوانسیون)

اعضای این دفتر هم اکنون از 54 کشور متفاوت بوده که با عنایت به سیستم سازمان ملل متحد گزینش می گردند.دفتر بین المللی به وسیله ی مدیر عامل با همیاری دو یا چند معاون اداره می گردد.
مدیر عامل برای یک دوره لااقل 6 ساله گزینش می گردد و گزینش مکرر او مانعی ندارد.مدیر عامل بالاترین مقام اداری WIPO بوده و وظایف ذیل را به انجام می رساند:

• تسلیم گزارش دو ساله فعالیت سازمان WIPO به مجمع عمومی و پیشنهاد راهنمایی های مورد نیاز در امور داخلی و خارجی مرتبط باسازمان؛
• تسلیم طرح های مرتبط با برنامه و بودجه؛
• فراهم نمودن گزارش مورد نیاز به دولت هر کشور عضو؛
• شرکت در جلسه های مجمع عمومی و کمیته هماهنگی یا گروه کاری دیگر فاقد حق رای

لذا،ملحق گشتن ایران به کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت فکری که خوشبختانه بعد از تصویب،اسناد آن در آذر ماه در ژنو به امین اسناد سازمان تقدیم گردید،نه تنها هیچ هزینه ای برای کشور ما در بر نداشته است،بلکه امکانات گسترده ای برای مالکان علائم صنعتی و اکتشافات تهیه نموده است.به این علت که بازرگان یا کاشف ایرانی می تواند علامت یا اکتشاف خود را با تسلیم اظهارنامه ای توسط WIPO در سطح بین المللی به ثبت رسانده و از امتیازات قانونی آن برخوردار گردد.
موسسه حقوقی ثبت کریم خان به شما درخصوص سازمان جهانی مالکیت فکری و وظایف مجمع عمومی توضیحاتی ارائه نموده است.از همراهی شما دوستان عزیز و محترم سپاسگزاری می نماییم.