در تعریف شرکت سهامی خاص باید بگوییم که این شرکت معمولاَ توسط چند نفر اشخاص معینی که با یکدیگر توافق دارند و گاهی اوقات خویشاوند هستند به وجود می آید که در واقع کل سرمایه آن توسط موسسین تامین می شود و به دلیل اینکه صدور اعلامیه و پذیره نویسی وجود ندارد تشریفات مربوط به شرکت های سهامی عام در آن ها رعایت نمی شود و تعداد شرکای آن ها محدود است.به این دلیل است که این شرکت را شرکت سهامی خاص می نامیم.
مقررات درباره شرکت سهامی قبلاَ در مواد 21 تا 93 قانون تجارت مصوب 1311 گفته شده بود. اما در سال 1347 لایحه قانونی اصلاح بخشی از قانون تجارت، در ارتباط با شرکت سهامی عام و خاص، در قالب 300 ماده تصویب شد. بعد از تصویب لایحه قانونی اصلاح بخشی از قانون تجارت در سال 1347، مواد 21 تا 93 قانون تجارت دیگر درباره شرکت های سهامی عام و خاص کاربرد ندارد.
در ادامه ثبت کریم خان در مورد قوانین ثبت شرکت سهامی خاص توضیح می دهد.
قوانین ثبت شرکت سهامی خاص
- حداقل تعداد سهامداران برای ثبت شرکت سهامی خاص 3 نفر است. (حداکثر تعداد اعضای شرکت سهامی خاص در قانون تعیین نشده است) .
- براساس ماده 5 لایحه ، ” در بدو تاسیس، سرمایه شرکت های سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد “.لازم به ذکر است که در شرکت سهامی عام و خاص حداکثر سرمایه در قانون معین نشده است.
- اگر کاهش سرمایه طوری صورت گیرد که حداقل سرمایه از یک میلیون ریال کمتر باشد بر اساس ماده 5 لایحه : ” باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگر از انواع شرکت های مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یابد وگرنه هر ذینفع می تواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیت دار درخواست کند . هر گاه قبل از صدور رای قطعی موجب درخواست انحلال منتفی گردد دادگاه، رسیدگی را موقوف خواهد نمود “.
پس شرکت باید طی یک سال افزایش سرمایه تا حداقل تعیین شده توسط قانون یا تغییر به یکی از شرکت های ماده 20 قانون تجارت ، مانند تضامنی یا با مسئولیت محدود را انتخاب کند. دلیل اختیار تغییر به یکی از شرکت های قانون تجارت این است که در شرکت های قانون تجارت، حداقل سرمایه پیش بینی نشده است .چنانچه حداکثر طی یک سال، شرکت افزایش سرمایه ندهند و یا شرکت خود را تبدیل نکنند، هر ذینفع می تواند برای انحلال شرکت به دادگاه مراجعه نماید. مراجعه به دادگاه، با تقاضای ذینفع است و دادگاه راساَ به موضوع انحلال رسیدگی نمی کند.
نام در شرکت سهامی خاص
براساس تبصره ماده 4 لایحه ، در شرکت های سهامی خاص عبارت ” شرکت سهامی خاص ” میبایست قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله بانام شرکت در تمامی اوراق و اطلاعیه ها و آگهی های شرکت واضح قید شود.
موضوع فعالیت شرکت سهامی خاص
براساس بند 2 ماده 8 لایحه، ” موضوع شرکت به طور صریح و منجز ” از بندهای الزامی اساسنامه است. الزامی نیست که موضوع فعالیت شرکت سهامی عملیات بازرگانی ماده 2 قانون تجارت باشد، زیرا شرکت های سهامی خاص جز شرکت های تجاری محسوب شده و در هر صورت شرکت سهامی، شرکت بازرگانی است.
ارکان شرکت سهامی خاص
- الف) رکن تصمیم گیرنده ( مجمع عمومی )
- ب) رکن اداره کننده ( هیات مدیره )
- ج) رکن کنترل کننده ( بازرس یا بازرسان )
شرایط بازرسان مجاز
- حسن شهرت و عدم محکومیت کیفری موثر
- حداقل مدرک تحصیلی لیسانس در یکی از رشته های متناسب با وظایف محوله
- داشتن حداقل 5 سال سابقه کار مفید
- عدم اشتغال به نمایندگی در مجلس شورای اسلامی
تشکیل مجمع عمومی موسس در سهامی خاص
براساس ماده 82 لایحه، ” در شرکت های سهامی خاص، تشکیل مجمع عمومی موسس الزامی نیست “. طبق این ماده، تشکیل مجمع عمومی موسس در شرکت سهامی خاص اختیاری می باشد، برخلاف شرکت سهامی عام که تشکیل مجمع عمومی موسس اجباری است.
وظایف سهام داران شرکت سهامی خاص
طبق ماده 20 لایحه قانونی، یکی از وظایف سهامداران تنظیم اساسنامه می باشد که این اساسنامه باید توسط همه سهامداران امضا شود.یکی دیگر از وظایف سهامداران این شرکت این است که اظهارنامه را تنظیم کرده و تقاضای ثبت شرکت را صادر نمایند.نمونه چاپی اظهارنامه ثبت شرکت سهامی خاص از مرجع ثبت شرکت ها خریداری و کامل می شود و سپس توسط همه سهامداران امضا می شود.تنظیم صورت جلسه مجمع عمومی سهام داران از دیگر تکالیف آنان است، که در آن تاریخ تنظیم و امضای صورت جلسه مبنی بر امضای اساسنامه و اظهارنامه از سوی سهام داران ( موسسین ) و انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان از طرف آنان و تحصیل قبولی نامه سمت منتخبین به مدیریت و بازرسی شرکت و تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای هرگونه آگهی درباره شرکت تا تشکیل مجمع عمومی عادی نوشته است.
مکرر : در شرکت سهامی خاص نیز به دستور ماده 28لایحه، پس از ثبت شرکت صدور گواهینامه موقت سهم، یا ورقه سهم از لحاظ قانونی امکان پذیر است و تا زمانی که اوراق سهام صادر نشده است، شرکت میبایست به صاحبان گواهینامه موقت سهم دهد که معرف تعداد و نوع سهام و مبلغ پرداخت نشده آن باشد، این گواهینامه در حکم سهم می باشد.
اما در هر حال، ظرف مدت یک سال پس از پرداخت کل مبلغ اسمی سهام، باید ورقه سهم صادر و به صاحبان سهام ارائه و گواهینامه موقت سهم بازگردانده و باطل شود. ( ماده 27 لایحه ) در شرکت های سهامی خاص، سهام با نام می باشد.
عدم امکان انتشار سهام شرکت سهامی خاص در بازار بورس
براساس ماده 21 لایحه، ” شرکت های سهامی خاص نمی توانند سهام خود را برای پذیره نویسی یا فروش در بورس اوراق بهادار یا توسط بانک ها عرضه نمایند و یا به انتشار آگهی و اطلاعیه و یا هر نوع اقدام تبلیغاتی برای فروش سهام خود مبادرت کنند مگر اینکه از مقررات مربوط به شرکت های سهامی عام به نحوی که در این قانون مذکور است تبعیت نمایند “.
سهام شرکت سهامی خاص در سازمان بورس عرضه نمی شود مگر آنکه براساس قوانین شرکت سهامی عام باشد.سهام شرکت های سهامی عام قابلیت عرضه در بورس را دارد. با وجود اختلاف نظر، شرکت سهامی خاص در صورتی می تواند سهام خود را در بورس عرضه کند که به شرکت سهامی عام تبدیل شود .
مدارک ثبت شرکت سهامی خاص
- اساسنامه شرکت که باید توسط همه سهامداران امضا شود.
- اظهارنامه که شامل تعهد همه سهام و گواهی بانک، حاکی از تادیه قسمت نقدی سرمایه که نباید کمتر از سی و پنج % کل سهام باشد. زمانی که بخشی از سرمایه به شکل غیرنقدی باشد، باید تمام آن پرداخت گردد و صورت تقویم آن به تفکیک در اظهارنامه منعکس شود. همچنین در صورتی که سهام موسس و یا ممتازی وجود داشته باشد، میبایست شرح امتیازات آن در اساسنامه ذکر شود. ضمناَ همه سهامداران میبایست اظهارنامه را امضاء کنند.
- صورتجلسه مجمع عمومی موسس، مشتمل بررسیدگی به سهام و انتخاب هیئت مدیره و بازرس و بازرسان و اعلام قبولی از طرف آنان. همچنین ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که هرگونه آگهی در خصوص شرکت تا تشکیل مجمع عمومی عادی بعدی در آن منتشر خواهد شد.
- گواهی بانک عامل، دایر بر واریزی حداقل وجه سرمایه شرکت براساس اساسنامه که مجمع عمومی موسس برای شرکت سهامی خاص الزامی نمی باشد، اما موسسین، اولین جلسه خود را به مجمع عمومی موسس اختصاص می دهند و در خصوص تصویب اساسنامه شرکت، انتخاب اعضای هیئت مدیره، بازرس یا بازرسان شرکت و همچنین روزنامه کثیرالانتشار برای آگهی های شرکت تصمیم گیری می کنند.
- آورده های غیرنقدی که در شرکت سهامی خاص هم میبایست براساس نظر کتبی کارشناس رسمی وزارت دادگستری ارزیابی شده باشد.
ضمانت اجرای عدم رعایت قوانین شرکت سهامی خاص در تشکیل شرکت
براساس ماده 270 لایحه ، ” هر گاه مقررات قانونی در مورد تشکیل شرکت سهامی یا عملیات آن یا تصمیماتی که توسط هر یک از ارکان شرکت اتخاذ می گردد رعایت نشود برحسب مورد بنا به درخواست هر ذینفع، بطلان شرکت یا عملیات یا تصمیمات مذکور به حکم دادگاه اعلام خواهد شد لیکن موسسین و مدیران و بازرسان و صاحبان سهام شرکت نمی توانند در مقابل اشخاص ثالث به این بطلان استناد نمایند .”
عدم رعایت مقررات قانونی در تشکیل شرکت، مانند آن که تعداد شرکا در شرکت از حداقل مقرر قانونی پایین تر باشد یا سرمایه شرکت سهامی خاص از 1 میلیون ریال پایین تر باشد.
سایر قوانین ثبت شرکت سهامی خاص
- براساس ماده 22 لایحه ، ” استفاده از وجوه تادیه شده به نام شرکت های سهامی در شرف تاسیس ممکن نیست مگر پس از به ثبت رسیدن شرکت و یا در مورد مذکور در ماده 19 .”
- براساس ماده 278 لایحه، ” برای تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام باید حداقل 2 سال تمام از تاریخ تاسیس و ثبت شرکت گذشته باشد “.
- براساس ماده 19 لایحه، در صورت عدم ثبت شرکت ظرف شش ماه، ” هرگونه هزینه ای که برای تاسیس شرکت پرداخت یا تعهد شده باشد به عهده موسسین خواهد بود “.
- براساس ماده 23 لایحه، موسسین شرکت نسبت به کلیه اعمال و اقداماتی که جهت تاسیس و ثبت شرکت انجام می دهند، مسئولیت تضامنی دارند. بعنوان مثال موسسین می دانستند همه سهام شرکت صحیحاَ تعهد نشده، اما اعلام نکرده اند.
- شرکت سهامی خاص مجاز به انتشار اوراق قرضه نیستند.
دیدگاهی یافت نشد