مطابق ماده 1 قانون ثبت اختراع ها ، علائم تجاری 7 و طرح های صنعتی /8/1386 ، اختراع حاصل اندیشه شخص یا اشخاص می باشد که برای نخستین بار فرآیند یا فرآورده ای ویژه را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه ، فن، صنعت و فناوری و مانند آن ها حل می کند.ثبت اختراع در ایران اختیاری است ولی اختراع درصورتی که مورد حمایت قرار می گیرد که مطابق شرایط درج شده در قانون ثبت شده باشد.مکان ثبت در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در تهران می باشد.
در این مقاله قصد آن را داریم تا علاوه بر بررسی ویژگی اختراع های قابل ثبت، به روش های ثبت اختراع بپردازیم. یادآور می شویم ثبت کریم خان به عنوان یکی ازقابل اعتبارترین مرکزهای ثبتی ، با به کارگیری از توان بالای کادر متخصص خود در کم ترین زمان ممکن فعالیت های موردنیاز را برای ثبت اختراع شما انجام می دهد. برای این هدف لازم می باشد با کارشناس های متخصص ما تماس بگیرید.
ویژگی اختراع های قابل ثبت
اختراعی قابل ثبت می باشد که شامل ابتکار تازه و دارای کاربرد صنعتی می باشد.ابتکار جدید عبارت می باشد از آنچه که در صنعت یا فن قبلی وجود نداشته و برای دارنده مهارت عادی در فن ذکرشده واضح نباشد و از لحاظ صنعتی، اختراعی کاربردی به حساب می آید که در رشته ای از صنعت قابل ساخت یا کاربرد باشد. هدف از صنعت، معنای گسترده آن می باشد و شامل مواردی مانند کشاورزی ، صنایع دستی ، خدمات و ماهیگیری نیز می شود.
مطابق ماده ی 4 قانون ثبت اختراعات،طرح های صنعتی و علائم تجاری موردهای زیر از حیطه حمایت از اختراع خارج می باشد:
- الف- کشفیات، نظریه های علمی روش های ریاضی و آثار هنری
- ب- طرح ها و قاعده ها یا روش های انجام کار تجاری و بقیه اقدامات اجتماعی و ذهنی
- ج- روش های تشخیص و درمان بیماری های حیوان یا انسان
این بند شامل فرآورده های منطبق با تعریف اختراع و قابل کاربرد در روش های ذکرشده نمی شود. - د- منبع های ژنتیک و جزء های ژنتیک دربردارنده ی آن ها و همین طور فرآیندهای بیولوژیک تولید آن ها
- ه- آنچه که قبلا در صنایع و فنون پیش بینی شده باشد.
چنانچه که افشاء اختراع طی مدت شش ماه قبل از تاریخ درخواست یا در موردهای مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع انجام شده باشد، مانع ثبت نخواهد بود. - و- اختراع هایی که بهره برداری از آن ها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.
مطابق آنچه ذکرشد، اختراع به طور مطلق نمی بایست قبلاَ منتشر شده باشد وگرنه اختراع نمی باشد و فقط استثنایی که این اصل دارد در مورد اختراعی می باشد که سابقاَ در خارجه ثبت شده باشد چه در این صورت محققاَ این اختراع معرفی و چاپ و منتشر شده است و به همین دلیل مطابق ماده 30 قانون ثبت علایم:
چنانچه مخترعی در خارج از ایران اختراعی را ثبت کرده باشد مطابق اختراع خارجی می تواند اختراعش را در ایران ثبت کند به شرطی که زمان اختراعش از ثبت اختراع اولی نگذشته باشد و چنانچه در این مدت یک نفر دیگر آن اختراع را در ایران به انجام رساند مخترع نمی تواند مانع از کار او شود و چنانچه برای بعد از آن می تواند تقاضای جلوگیری نماید ولی از کار کسانی که تا آن تاریخ شروع کرده اند نمی تواند جلوگیری به عمل آورد و درحالت کلی خارجی ها قادرند اختراع های خود را در ایران ثبت کنند به شرط آن که به موجب عهد نامه یا معامله متقابله از سمت کشور متبوع مخترع نیز این حق برای مخترعین ایرانی شناخته شده باشد.
مدارک لازم جهت ثبت اختراع
1- اظهارنامه اختراع ( 3 نسخه )
مطابق ماده 2 آیین نامه ی اجرایی قانون ثبت اختراع ها،ثبت اختراع لازمه ی تحویل اظهارنامه به مرجع ثبت می باشد. اظهارنامه اختراع جزء اوراق بهادار است و باید این فرم مخصوص را از واحد فروش اوراق بهادار واقع در اداره کل ثبت شرکت ها تهیه و به زبان فارسی و بدون قلم خوردگی ، لاک گرفتگی و پاره گی تنظیم نمود. چنانچه اسناد پیوست اظهارنامه و سندهای دیگر مربوط، به زبان دیگری غیر از فارسی باشد،تحویل اصل مدرک ها مورد نیاز همراه با ترجمه عادی کامل آن ها موردنیاز می باشد.
با این وجود چنانچه ترجمه کامل این مدرک ها برای درخواست کننده ساده نباشد، می تواند چکیده ی آن ها را به فارسی پیوست کند. مرجع ثبت در صورت لازم می تواند در جریان بررسی اظهارنامه، ترجمه رسمی مدرک های مورد نظر را درخواست کند. درصورتی که اصطلاح های فناوری و علمی مورداستفاده در سندهای ذکرشده، معادل فارسی نداشته باشند، یادآوری همان اصطلاح ها کافی می باشد.
در تنظیم و تحویل اظهارنامه موردهای زیرمی بایست رعایت شود:
- الف- اسم و بقیه اطلاعات موردنیاز در مورد درخواست کننده، مخترع و نماینده قانونی او ، در صورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه لحاظ شود.
- ب- در زمانی که درخواست کننده شخص مخترع نیست، مدرک های دال بر سمت قانونی وی همراه اظهارنامه تحویل شود.
- ج- ادعای ذکرشده در اظهارنامه، واضح و مختصر بوده و با توصیف همراه باشد، به نحوی که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مرتبط آشکار و روشن بوده و حداقل یک روش اجرایی برای اختراع تحویل دهد.
همین طور ذیل امضاء شخص های حقوقی درخواست کننده ثبت ممهور به مهرشود.
2. توصیف اختراع ( 3 نسخه )
چکیده ی توصیف اختراع می بایست به طور مستقیم حوزه ی فنی ای که اختراع به آن تعلق می گیرد را مشخص کند تا در جستجوی سابقه های اختراع ادعایی مورد کاربرد قرار گیرد. در خلاصه اختراع نکته های زیر می بایست لحاظ شود:
- با عنوان اختراع آغاز شود و شامل بر 70 تا 200 کلمه باشد.
- مشکل فنی، اساس راه حل ارائه شده برای آن و کاربرد یا کاربردهای اصلی اختراع را به طور اجمالی مشخص نماید.
- چنانچه لازم باشد،شامل بر فرمول های شیمیایی یا معادله های ریاضی باشد تا مطابق آن ها ویژگی های اختراع به بهترین شکل بیان شود.
- چنانچه جهت توضیح اختراع ارجاع به نقشه های ارجاع دهنده به هر یک از نقشه ها در داخل پرانتز ذکر شود.
- عدم بیان ارزش و مزیت های اختراع.
مطابق ماده ی 14، چکیده توصیف فقط جهت بیان اطلاعات اختراع مورد استفاده قرار می گیرد و نمی تواند مبنای تفسیر برای مشخص نمودن حدود ادعا باشد.
درصورتی که نمودارها ، نقشه ها و جدول ها، بخشی از پیوست اظهارنامه اختراع باشند می بایست در ترسیم آن ها نکته های زیر رعایت شوند:
- در یک روی صفحه کاغذ با دوام و در قطع A4، با خطوط پر رنگ و یکدست مشکی و غیررنگی کشیده شده و ترجیحاَ در رسم آن ها ابزارهای فنی نقشه کشی به کار برده شود و حداکثر حاشیه اوراق به ترتیب از بالا5/2 سانتی متر از چپ 5/1 سانتی متر،از راست 5/2 سانتی متر و از پایین 1 سانتی متر باشد.
- شفافیت و وضوح نقشه ها می بایست به روشی باشد که امکان تکثیر یا تصویر برداری آن آسان شود.
- تمام عنصرهای نمودار یا نقشه دارای مقیاس یکسان باشد به جز آن که برای فهم اختراع، برجسته نمودن بخش خاصی از نمودار یا نقشه لازم باشد.
- تا حدامکان به صورت عمودی در صفحه قرار داشته باشد.
- حروف ، اعداد و نشانه ها به طور واضح ذکر شده و خوانا باشند.
- دربردارنده ی نشانه هایی می باشد که در توصیف بتوان به آن ها ارجاع داد.
- صفحه ها می بایست به ترتیب شماره گذاری شده و ترجیحاَ نشان دهنده ی شماره آن صفحه از تمامی صفحه ها می باشد.
- هیچ توضیحی نباید روی نقشه ها باشد به غیر ازدر مورد نمودارها و جدول ها .
- چنانچه هر یک از نمودارها ، نقشه ها و جدول ها در بیش تر از یک صفحه باشد،همه ی صفحه ها می بایست بدون حذف قسمتی از آن ها، شامل نشانه هایی جدای از شماره صفحه ها باشد به گونه ایی که ارتباط و تمامیت قسمت ها را با همدیگر رومشخص کند .
درصورتی که در اظهارنامه، توصیف،خلاصه توصیف،ادعا یا ادعاها و نقشه ها،به واحدهای اندازه گیری حرارت و وزن،نور،انرژی،مغناطیس ، صدا و از این گونه کارها اشاره شده باشد، قاعده های متعارف می بایست به کاربرده شود.
بقیه ضمیمه های اظهارنامه،به جز نقشه،جدول و نمودار،می بایست روی کاغذ دارای قطع A4 درج و نکته های زیر در مورد آن ها رعایت شود.
3- ادعا یا ادعاهای اختراع
مطابق ماده 11 ادعای اختراع می بایست عنصرهای اختراعی را که حمایت از آن تقاضا شده درچهارچوب مشخصه فنی معین نماید .هر اختراع می تواند شامل بر یک یا چند ادعا باشد.ادعا یا ادعا ها می بایست واضح و منجز بوده و دارای شرط های زیر باشد:
- الف) معقول بودن تعداد آنها.
- ب ) فراتر از اطلاعات فاش نشده باشد.
- ج ) بیان خصوصیات فنی مثبت
4- چکیده ایی از توصیف اختراع
مطابق ماده های13و14 خلاصه مشتمل بر 70 تا 200 کلمه و فقط برای بیان اطلاعات اختراع و درصورت الزام شامل بر فرمول شیمیایی یا معادله های ریاضی باشد.
5- نقشه یا نقشه ها در صورت لازم
درصورتی که نمودارها ، نقشه ها و جدول ها بخشی از پیوست اظهارنامه اختراع باشند در ترسیم آن ها می بایست نکته های زیر رعایت شوند:
- الف) در روی کاغذ بادوام و در قطع A4. با خطوط یک دست مشکی و پررنگ و غیر رنگی کشیده شود و ترجیحاَ در رسم آن ها ابزارهای فنی نقشه کشی به کار برده شود و حداکثر حاشیه ورقه ها به ترتیب از بالا 5/2 سانتی متر از چپ 5/1 سانتی متر، از راست 5/2 سانتی متر و از پایین 1 سانتی متر باشد.
- ب ) وضوح و شفافیت نقشه ها به گونه ایی باشد که امکان تکثیر یا تصویر برداری آن قابل انجام باشد.
- ج ) تمام عنصرهای نمودار یا نقشه دارای مقیاس باشد به جز آن که جهت فهم اختراع ، برجسته نمودن بخش خاصی از نقشه و یا نمودار لازم باشد.
- د ) تا حدامکان به صورت عمودی در صفحه قرارداشته باشد.
- هـ) حروف ، اعداد و نشانه ها به طور روشن ذکر شده و قابل خواندن باشند.
- و ) دربردارنده ی نشانه هایی باشد که در توصیف بتوان به آن ها رجوع کرد.
- ز ) صفحه ها می بایست به ترتیب شماره گذاری شده و ترجیحاَ نشان دهنده شماره آن صفحه از تمامی صفحه ها باشد.
- ح ) هیچ توضیحی نمی بایست روی نقشه وجود داشته باشد به جز در مورد جدول ها و نمودارها.
- ی) چنانچه هر یک از نمودارها ، نقشه ها و جدول ها در بیش از یک صفحه باشد،تمامی صفحه ها می بایست بدون حذف بخشی از آن ها، شامل نشانه هایی مستقل از شماره صفحه ها باشد به گونه ایی که ارتباط و تمامیت بخش ها را با یکدیگر آشکار کند.
6- مدارک مثبت هویت درخواست کننده و مخترع
الف) مدارک مثبت هویت درخواست کننده
افراد حقیقی: کپی کارت ملی و شناسنامه
افراد حقوقی: نهایی ترین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء
الف) مدرک های مثبت هویت مخترع
ب ) ارائه کارت ملی و کپی شناسنامه مخترع
7- درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم مخترع، چنانچه که مخترع نخواهد نام او ذکر شود.
8- مدرک های مرتبط با حق تقدم که می بایست هم زمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تحویل داده شود.
9- مدرک های نماینده قانونی : چنانچه که تقاضا توسط نماینده قانونی (وکیل، دارنده یا دارندگان حق امضا برای افراد حقوقی و …) انجام شود.
10- رسید مرتبط با پرداخت هزینه های قانونی
چگونگی ثبت اختراع و مرحله های آن
- ورود به پورتال اداره کل مالکیت صنعتی و ورود به بخش ثبت اظهارنامه
- قبول تعهد نامه برای رعایت مواد قانونی.
- انتخاب نوع اظهارنامه ( مبنی بر ثبت یک اظهار نامه جدید و اعتراض به ثبت اظهارنامه اختراع)
مرحله های ثبت اظهارنامه در سامانه
- ورود اطلاعات اظهارنامه شامل ( مالکیت اظهارنامه، نماینده قانونی، دریافت کننده ابلاغ، مشخصات مخترع، عنوان و چکیده ی اختراع، ادعای حق تقدم)
- بارگذاری پیوست ها.
- بازبینی اطلاعات و پیوست ها.
- پرداخت هزینه و دریافت شماره اظهارنامه.
1) وارد کردن اطلاعات اظهارنامه به شرح زیر می باشد:
مالکیت اظهارنامه
مالک اظهارنامه شخصی می باشد که اختراع به اسم او و با درخواست او ثبت می شود که می تواند یک فرد حقیقی باشد یا یک فرد حقوقی. در این مرحله درصورتی که درخواست کننده یک فرد باشد به عنوان مالک درج و اطلاعات مربوط به او وارد می شود وچنانچه مالک بیش از یک نفر باشد بقیه مالکین با رعایت اولویت درج می شوند.
نماینده قانونی
نماینده ی قانونی که می تواند صاحب امضاء شرکت، وکیل دادگستری، دفتر حقوقی و نماینده قانونی معرفی نشده باشد. درصورتی که درخواست کننده، وکیل یا نماینده قانونی نداشته باشد گزینه مرحله بعد را می بایست انتخاب نماید و مشخصات مالک لحاظ می شود و چنانچه وکیل دادگستری داشته باشد اطلاعات آن وکیل. دفترهای حقوقی نیز به عنوان نماینده قانونی به حساب می آیند.
دریافت کننده ابلاغ
دریافت کننده ی ابلاغ، می تواند فردی حقوقی باشد یا یکی از مالکین یا یکی از نماینده های قانونی باشد.
مشخصات مخترع
نوشتن مشخصات شخص مخترع لازم می باشد که به طور الزام می بایست فرد حقیقی باشد و چنانچه که نمی خواهد نام او در گواهی نامه اختراع ذکرشود می بایست به طور کتبی نامه ی عدم قید اسم مخترع را پیوست اظهارنامه کند.
عنوان و چکیده ی اختراع
قید عنوان اختراع کاری ضروری می باشد که می بایست نو آورانه، مختصر و تکنیکی باشد. چکیده ی اختراع صرفاَ برای اطلاعات فنی می باشد که در واقع وضعیت موجود در حیطه ی اختراع و راه حل ارائه شده به طور چکیده درج می شود.
ادعای حق تقدم
ادعای حق تقدم،توسط افرادی که اختراع خود را در قلمرو یکی از اعضای کنوانسیون پاریس ثبت کرده اند پر می شود. ( کامل کردن فرم به زبان اصلی و با ترجمه رسمی دادگستری)
2)بارگذاری پیوست ها
کلیک بر روی گزینه بارگزاری پیوست برای پیوست نمودن پیوست ها. انتخاب تصویر مدرک مورد نظر و ارسال پیوست.
3)بازبینی پیوست ها
مشاهده ی چکیده ایی از اطلاعات وارد شده و تأیید در صورت صحیح بودن. این مرحله تأیید اطلاعات مرتبط با مرحله ی اول و دوم می باشد که به طور خلاصه نمایش داده می شود.
4)پرداخت هزینه و دریافت شماره اظهارنامه
پرداخت هزینه ها به صورت اینترنتی و به صورت آنلاین دریافت می شود.( برای مالکین ایرانی) و برای غیر ایرانی ها معادل ارزی هزینه ها و تعرفه های ثبتی بر مبنای فرانک سوئیسی انجام می شود. به صورت واریز به شماره حساب بانک ملی به اسم خدمات ثبتی اداره کل مالکیت صنعتی. بعد فرستادن تصویر فیش و مرحله های ثبت درخواست یا اظهارنامه.
پس از پرداخت اینترنتی، شماره اظهارنامه به فرد داده می شود.مطابق ماده 29 آیین نامه ثبت علایم واختراع ها از تاریخ وصول اظهارنامه ، متصدی شعبه ثبت اختراع ها ،آن را از لحاظ مطابقت با مقررات قانون و مواد آیین نامه حاضر مورد بررسی قرار می دهد و چنانچه که نقص هایی در اظهارنامه دیده شود مراتب را در سامانه به درخواست کننده اطلاع می دهد.
ماده 30 آیین نامه ثبت علایم و اختراع ها معین می کند : چنانچه که اظهارنامه درست و قانونی تشخیص داده شود اختراع در دفتر مخصوصی با ذکر مرتبه های زیر ثبت می شود :
- شماره ثبت
- شماره دفتر اظهارنامه
- تاریخ دریافت اظهارنامه با مشخص نمودن ساعت ، روز ، ماه و سال
- اسم و آدرس کامل تسلیم کننده اظهارنامه
- اسم و آدرس وکیل متقاضی اختراع . چنانچه اختراع به وسیله ی وکیل درخواست ثبت شده باشد.
- موضوع اختراع
- مدت اعتبار ورقه اختراع
- تاریخ ثبت اختراع
- شماره ثبت و مدت اعتبار اختراع در خارجه
- امضای درخواست کننده ثبت اختراع یا نماینده او
- امضای رییس شعبه ثبت علایم تجاری و اختراعات
- تبصره – در دفتر ثبت اختراع ها برای هر اختراع دو صفحه اختصاص داده می شود .هر تغییر و تکمیلی نسبت به موضوع اختراع و همین طورتمامی نقل و انتقالاتی که به صورت جزئی و یا در کل نسبت به اختراع انجام می شود می بایست در صفحه های ذکرشده ثبت شود .
اداره مالکیت صنعتی بعد از ثبت اختراع می بایست :
- الف – در زمینه ی ثبت اختراع یک نوبت آگهی انتشار دهد.
- ب- گواهینامه ثبت اختراع را صادر کند.
- ج- رونوشت گواهینامه ثبت اختراع را بایگانی و بعد از دریافت هزینه تعیین شده، اصل آن را به درخواست کننده تحویل دهد.
د- به متقاضی گواهینامه اختراع ، تغییراتی را در مضمون و نقشه های اختراع، با هدف مشخص نمودن حد و حدود حمایت اعطاء شده انجام دهد ، به شرط آن که در نتیجه این تغییرها ، اطلاعات درج شده در گواهینامه اختراع از حد و حدود اطلاعات ذکرشده در اظهارنامه اولیه ای که اختراع مطابق آن ثبت شده است ، تعدی نکرده باشد.
زمان معتبر بودن ورقه اختراع از تاریخ تحویل اظهارنامه به حساب می آید.زمان معتبر بودن ورقه اختراع در ایران طبق درخواست مخترع پنج یا ده یا پانزده یا درنهایت بیست سال می باشد و در موقع دریافت اظهارنامه ثبت اختراع اداره ثبت حق اثبتی مطابق تعرفه مشخص و مبلغ هایی جهت هزینه تهیه اظهارنامه و آگهی های مرتبط لحاظ می شود .معتبر بودن ورقه اختراع پس از ثبت چنانچه محفوظ می ماند که صاحب اختراع هر ساله مبلغی برای ادامه اعتبار آن پرداخت کند و درصورتی که در پرداخت قسط های ذکرشده بیش تر از سه ماه تعلل شود اعتبار ورقه اختراع از بین می رود و هر کس می تواند آن اختراع را به کار ببرد.
دیدگاهی یافت نشد