حق شرکا نسبت به سرمایه ی شرکت
در صورتی که می خواهید در مورد حق شرکا نسبت به سرمایه ی شرکت اطلاعات داشته باشید می توانید این مقاله را در ثبت کریم خان دنبال کنید
شرکا قبل از ایجاد شرکت تجاری مالک آورده خویش هستند اما به محض تشکیل شرکت تجاری مالکیت شرکا برآورده به شخصیت حقوقی منتقل شده و این پرسش مهم بیان می شود که شریک شرکت تجاری در ازای از دست دادن مالکیت خویش برآورده دارای چه حقوقی می باشد ؟در این مقاله حقوق مزبور را مورد بررسی قرار می دهیم.
طرح مسئله
با به وجود آمدن شرکت تجاری آورده شرکا از مالکیت شرکا خارج شده و به مالکیت شخصیت حقوقی شرکت منتقل می شود اما این امر مانع نمی شود که پس از انحلال شرکت و تادیه کلیه دیون آنچه از سرمایه شرکت می ماند مجدداَ به ایجاد کنندگان شرکت برمی گردد. بنابراین در مقام تشبیه می توان بیان کرد سرمایه باقی مانده به منزله ارث شرکت بوده و به نسبت آورده میان شرکا تقسیم می شود مگر اینکه در قرارداد شرکت تجاری راجع به نحوه تقسیم شرط خلاف شده باشد.
مطالعه قانون
بنابر ماده 224 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مقرر داشته است که مانده سرمایه ی شرکت از ابتدا به مصرف بازپرداخت مبلغ اسمی سهام می رسد و مازاد به ترتیب تعیین شده در اساسنامه و در صورت سکوت اساسنامه به نسبت سهام بین سهامداران تقسیم می شود.
بنابر ماده 212 قانون تجارت نیز در فصل راجع به تصفیه امور شرکت ها مقرر می دارد : ” متصدیان تصفیه،حساب شرکا را نسبت به هم و سهم هر یک از شرکا را از نفع و ضرر تعیین می کنند …”
این ماده اجمالاَ به حق شرکا نسبت به سرمایه ی شرکت بعد از انحلال اشاره می کند ولی معیار تقسیم آن را اعلام نمی کند معذلک شکی نیست که جز در صورت وجود شرط خلاف، سرمایه شرکت به نسبت آورده تقسیم می شود.
در ادامه مجموعه تخصصی ثبت کریم خان به چگونگی ارزیابی شروط راجع به تقسیم سرمایه ی شرکت حواهد پرداخت.
ارزیابی شروط راجع به تقسیم سرمایه ی شرکت
خواسته های گوناگون شرکا امکان دارد شرکا را به عدول از قاعده تقسیم سرمایه ی شرکت به نسبت آورده واداشته و شرط خلاف آن در قرارداد شرکت تجاری، گنجانده شود. معلوم است که این شروط قابل احصا نیستند بنابراین به ارزیابی برخی شروط مهم اکتفا می کنیم :
اگر برخی از شرکا مصر باشند که در مقایسه با بقیه شرکا ریسک کمتری را متحمل گردند، امکان دارد شرط شود که چنانچه مانده سرمایه ی شرکت بعداز انحلال و تادیه دیون کمتر از سرمایه اولیه باشد، اصل آورده آنان عیناَ مسترد شده و آنگاه مانده میان بقیه شرکا تقسیم می شود. این شرط در حقیقت به این معناست که طرف های قرارداد شرکت تجاری در سود شرکت سهیم باشند اما برخی از شرکا از تحمل زیان مصون باشند.
به نظر می رسد که این شرط موجب تضاد منافع شرکا در اداره شرکت خواهد شد زیرا صاحبان چنین امتیازی، به طور طبیعی مایل خواهند بود که شرکت به معاملات پرسودتری دست زند و از بروز زیان های احتمالی ترس نداشته باشند و حال آنکه بقیه شرکا َ محتاط تر خواهند بود. بنابراین امکان دارد چنین شرطی خلاف مقتضای ذات قرارداد شرکت تجاری و مبطل شرکت به نظر برسد. معذلک باید توجه داشت که در شرکت های مختلط سهامی و غیرسهامی همین مقدار تضاد منافع میان شرکای ضامن و شرکای دارای مسئولیت محدود مورد پذیرش مقنن قرار گرفته است. اما در عوض مدیریت شرکت به شرکای ضامن سپرده شده است.
یکی دیگر از شروط مهم در مورد تقسیم سرمایه ی شرکت این است که برخی شرکا بعد از انحلال هیچ سهمی از سرمایه ی شرکت را نداشته باشند. مانند اگر آورده یک شریک زمین و آورده دیگری نقدی باشد امکان دارد چنین توافق شود که مهمانسرایی بر روی زمین احداث شود و سود حاصل از فعالیت مهمانسرا در طول این بیست سال بین دو شریک تقسیم می شود و شرکت ، منحل شده و مهمانسرا به یکی از شرکا تعلق گیرد و شریک دیگر هیچ سهمی از سرمایه را نداشته باشد. ارزیابی اعتبار چنین شرطی نیز منوط به سنجش میزان تضاد منافع ناشی از این شرط در اداره شرکت است.
نحوه اعمال این حق
موضوع مهم در نحوه اعمال این حق این است که تقسیم مانده سرمایه بین شرکا جزئی از وظایف مدیر تصفیه است، ولی شخصیت حقوقی شرکت برای انجام این عمل نیز باقی است و شرکا در این مرحله مجبور هستند برای اعمال حق خویش از سازو کارهایی سود جویند که متکی بر وجود شخصیت حقوقی است. بنابراین شرکا ممکن است در برابر عملکرد نادرست مدیر تصفیه به برکناری وی اقدام کنند یا علیه وی اقامه دعوی نمایند اما به عنوان مثال نمی توانند دعوی تقسیم مال مشاع را اقامه نمایند زیرا ثمره بقای شخصیت حقوقی آن است که مانده سرمایه همچنان متعلق به شرکت است و مدیر تصفیه وظیفه نقسیم آن را دارد.
بنابر ماده 208 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت و ماده 207 تجارت موید این ادعا در حقوق ایران هستند.
کلیه امور ثبتی و اداری خود را به ما بسپارید.ثبت شرکت کریم خان ، افتخار دارد با بهره گیری از توان بالای کادر توانمند خود ، در سریع ترین زمان ممکن اقدامات حقوقی و ثبتی لازم را جهت ثبت شرکت شما عزیزان به عمل آورد.
دیدگاهی یافت نشد