ثبت کریم خان در این مقاله در خصوص چگونگی شناسایی آورده شرکاء در شرکت سهامی اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهد.
شرکتهای سهامی براساس قوانین ، اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت سرمایه نقدی و مستندات مربوط به سرمایه غیر نقدی دریافت می شود.براساس ماده ۴ نظامنامه قانون تجارت، در شرکتهای سهامی، توسط مدیر شرکت امضاء شده و شامل تعهد پرداخت تمام سرمایه و پرداخت واقعی حداقل یک سوم آن در شرکت های سهامی باید به مرجع ثبت شرکتها ارائه شود که البته به نظر می‌رسد این بخش از آیین نامه یاد شده حذف شده است زیرا شرایط پرداخت سرمایه در شرکت های سهامی براساس لایحه اصلاحی قانون تجارت اصلاح و امکان تقویم همه سرمایه شرکت سهامی خاص، به شکل غیر نقد موجود است.
برابر ماده ۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت برای تاسیس شرکت های سهامی عام موسسین میبایست حداقل ۲۰ درصد از سرمایه شرکت را خود تعهد نموده و حداقل ۳۵ درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در حال تاسیس نزد یکی از بانک ها سپرده اظهار نامه ای به ضمیمه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام که توسط همه موسسان امضا شده باشد ، در تهران به اداره ثبت شرکت ها و در شهرستان ها به دایره ثبت شرکت ها و در نقاطی که دایره ثبت شرکت ها وجود ندارد، به اداره ثبت اسناد و املاک محل ارائه داده و رسید دریافت نمایند.
هرگاه بخشی از تعهد موسسین به شکل غیر نقد باشد، باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهارنامه و ضمائم آن به مرجع ثبت شرکت ها ارائه دهند.
همچنین در اظهارنامه شرکت های سهامی هم در سه بند به موضوعات مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقدی و غیرنقدی آن به تفکیک و تعداد سهام بانام و بی نام و مبلغ اسمی آن ها و چنانچه سهام ممتاز هم مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام، میزان تعهد هر کدام از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده اند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که مبالغ پرداختی در آن واریز گشته است، آورده غیر نقد تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن به گونه ای که بتوان از کم و کیف آورده غیر نقد مطلع شد ، بیان شده است.
تقویم سرمایه غیر نقد در شرکت سهامی
در شرکتهای سهامی ممکن است بخشی و یا تمام سرمایه و آورده شرکاء به صورت غیر نقد باشد. احراز این اعلامات مالی در مراجع ثبتی متفاوت است. هرچند بر اساسماده 20 قانون یاد شده هرگاه کل یا بخشی از سرمایه به صورت غیر نقد باشد، میبایست کل آن ادا شده و صورت ادای آن به تفکیک در اظهارنامه منعکس شده باشد. که براساس ماده ۷۶ الی ۸۲ قانون یاد شده شیوه ارائه و ارزیابی و ادای سرمایه غیر نقدی توضیح داده شده است.
هرگاه یک یا چند نفر از موسسین دارای آورده غیر نقد باشند، موسسین میبایست قبل از اقدام به دعوت مجمع عمومی موسس، نظر کتبی کارشناس رسمی دادگستری را در خصوص ارزیابی آورده های غیرنقد جلب و آن را جزء گزارش اقدامات خود در اختیار مجمع عمومی موسس قرار دهند.چنانچه موسسین برای خود مزایایی درخواست کرده باشند میبایست توجیه آن به ضمیمه گزارش یاد شده به مجمع موسس ارائه گردد.دارندگان آورده غیر نقد و افرادی که مزایای خاصی برای خود درخواست نموده اند در زمانی که ارائه آورده غیر نقدی که تعهد نموده اند یا مزایای آن ها موضوع رای می باشد مجاز نمی باشند و آن بخش از سرمایه غیر نقد که موضوع مذاکره و رای می باشد از لحاظ حد نصاب جزء سرمایه شرکت قید نخواهد شد.
مجمع عمومی نمی تواند آورده های غیرنقد را بیش از آنچه از جانب کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی شده است قبول کند. زمانی که آورده غیر نقد یا مزایایی که درخواست شده است تصویب نشود، دومین جلسه مجمع به فاصله مدتی که از یک ماه بیشتر نخواهد شد تشکیل خواهد شد و در فاصله دو جلسه اشخاصی که آورده غیر نقد آنها قبول نشده است در صورت تمایل می توانند تعهد غیر نقد خود را به تعهد نقد تبدیل و مبالغ لازم را پرداخت کنند و اشخاصی که مزایای مورد درخواست آنها به تصویب نرسیده می توانند از مزایا انصراف داده در شرکت بمانند.
در جلسه دوم مجمع عمومی موسس که برای رسیدگی به وضع آورده های غیرنقد و مزایای درخواست شده تشکیل می شود باید بیش از نصف پذیره نویسان هر مقدار از سهام شرکت متعهد شده است حضور داشته باشند. در آگهی دعوت این جلسه میبایست نتیجه جلسه قبل و دستور جلسه دوم ذکر شود.چنانچه در جلسه دوم مشخص شود که در اثر خروج دارندگان آورده غیر نقد و یا درخواست کنندگان مزایا و عدم تعهد و تادیه سهام آنها از جانب دیگر پذیره نویسان، بخشی از سرمایه شرکت تعهد نشده است و به این ترتیب شرکت قابل تشکیل نباشد، موسسین میبایست ظرف ده روز از تاریخ تشکیل مجمع یاد شده مراتب را به مرجع ثبت شرکتها اطلاع دهند تا مرجع ذکر شده گواهی نامه مذبور در ماده ۱۹ این قانون را صادر کند.
در شرکت های سهامی خاص، تشکیل مجمع عمومی موسس اجباری نمی باشد اما جلب نظر کارشناس یاد شده در ماده ۷۶ این قانون الزامی می باشد و نمی توان آورده های غیرنقدی را به مبلغی بیش از ارزیابی کارشناس قبول کرد.
با بیان موارد فوق تشریفات چگونگی احراز سرمایه غیر نقد در مراجع ثبت شرکت ها در زمان ثبت شرکت های سهامی به صورت کامل تشریح شده و در آن الزامی مبنی بر صدور سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی، پیش از ثبت پیش بینی نشده است و عملاً هم تا زمانی که شخصیت حقوقی ایجاد نشده است، نمی‌توان اموال و دارایی را از نظر ثبتی در دفاتر به او انتقال داد و به نظر رویه موجود مبنی بر اخذ نظر کارشناس رسمی برای سرمایه غیر نقد و صورت ارائه آن به تفکیک در اظهارنامه به انضمام تاییدیه هیئت مدیره مبنی بر تحویل این دسته از سرمایه برای تاسیس شرکت سهامی خاص کفایت می کند.
احراز آورده شرکا در سایر شرکتهای تجارتی
درباره احراز پرداخت سرمایه در دیگر شرکت ها، در زمان ثبت نیز برابر ماده ۴ نظامنامه قانون تجارت نوشته به امضاء مدیر شرکت حاکی از پرداخت کلیه سرمایه نقدی و ارائه کلیه سرمایه غیر نقدی با تعیین قیمت‌های غیرنقدی در زمان ثبت باید دریافت کردند که این امر باعث بروز برخی مشکلات مبنی و اعلامات صوری مبنی بر در دارایی موهوم شرکت ها شده است به طوری که مثلاً برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود اعلام می شود، سرمایه شرکتها میلیارد ها تومان است در حالی که هیچ مستندی به مرجع ثبت شرکت ها مبنی بر پرداخت و یا ارائه سرمایه ارائه نمی گردد.
هرچند براساس ماده ۱۱۵ قانون تجارت در صورتیکه موسسین و مدیرانی که بر خلاف واقع، پرداخت کلیه سهم الشرکه نقدی و تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیر نقدی را که در اوراق و اسنادی که میبایست برای ثبت شرکت دهند اظهار نموده باشند، کلاهبردار به شمار می رود و از طرفی مسئولیت تضامنی نسبت به اقدامات خود در زمان ثبت خواهند داشت لکن این ضمانت ها تابحال نتوانسته از ثبت شرکت های صوری جلوگیری شود.