منظور از سهم سرمایه ای و سهم منفعتی چیست ؟


انواع سهم

در ابتدا تعریفی از سهم به شما ارائه می دهیم.شرکت زمانی تحقق پیدا می کند که دارای سرمایه ای باشد و سرمایه هر شرکت سهامی به قطعاتی تقسیم می گردد که هر یک را یک سهم می نامند. در این باره، ماده 24 قانون تجارت می گوید ” سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخصه میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد…” و در سایر شرکت ها سهم هر شریک را سهم الشرکه هم می گویند ولی در شرکت سهامی فقط به لفظ سهم بسنده می کنند.

لایحه اصلاحی در ماده 29 ق.ت حداکثر قیمت اسمی سهم را در شرکت سهامی عام 10 هزار ریال تعیین کرده اما برای شرکت سهامی خاص اقل و اکثری مشخص نشده است. در ورقه سهم حتماَ باید نکات مندرج در ماده 26 ل.ا.ق.ت قید گردد.

سهم برای آنکه قابل خرید و فروش و معامله باشد، باید صادر شده و به موجب سندی به صاحب آن داده شود. سهم معمولاَ به وسیله برگ های کاغذی که دارای مشخصات و علائم مخصوصی می باشند، مشخص می گردد تا آنکه به سهولت قابل تقلید و جعل نباشند و شرکتی که آن را صادر می کند باید ذیل آن را امضاء کند. راجع به مطالبی که روی ورقه سهم باید ذکر شود قانون تجارت ایران ساکت است، ولی طبق عرف و عادت تجاری ذکر مشخصات ذیل روی ورقه سهم لازم است :

  1. نام شرکت صادر کننده سهم
  2. سرمایه تعهد شده و سرمایه پرداخت شده شرکت
  3. شماره ثبت شرکت
  4. شماره سهم
  5. مبلغ اسمی سهم
  6. نوع سهام
  7. مبلغی از سهم پرداخت شده
  8. امضای نمایندگان مجاز شرکت .

سهام در شرکت سهامی ممکن است به چند صورت بیرون بیاید که به شرح ذیل است :
سرمایه ای که شامل سهم بانام و بی نام و سهم ممتاز و منفعتی که شامل سهم موسس و انتفاعی می باشد.

الف) سهم سرمایه ای

سهم ممکن است بانام یا بی نام باشد. در صورتی که برای بعضی از سهام با رعایت مقررات مزایایی قائل شوند، این گونه سهام ” ممتاز ” نامیده می شوند. در سهم بانام، اسم و مشخصات صاحب سهم روی ورقه سهم قید می گردد. افزون بر آن، نام و مشخصات صاحب سهم در دفتری که به نام ” دفتر ثبت سهام ” نزد شرکت موجود است، به همراه شماره سهم نوشته می شود.
در سهم بی نام، اسم و مشخصات صاحب سهم در دورقه سهم قید نمی گردد. سهم بی نام به صورت سند در وجه حامل تنظیم و مالک دارنده آن شناخته می شود. مگر اینکه خلاف آن ثابت گردد. برعکس سهم بانام، نقل و انتقال سهم بی نام فقط با قبض به عمل می آید.

سهم ممتاز، سهمی است که برای دارنده آن امتیازاتی در نظر گرفته شده باشد، مانند اینکه از سود سهام بیشتری، منتفع گردد، یا در موقع انحلال شرکت در پرداخت مبلغ اسمی از دارایی شرکت نسبت به صاحبان سهام دیگر، اولویت داشته باشد. انتشار سهام ممتاز باید به پیش بینی اساسنامه شرکت یا تصویب مجمع عمومی فوق العاده باشد. معمولاَ سهام ممتاز در مواردی صادر می شود که شرکت نیاز به افزایش سرمایه دارد یا می خواهد اشخاصی را که دارای اعتبار یا تخصص و کارایی خاص هستند، جلب کند. در هر حال، امتیازات این گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور واضح تعیین گردد.

برخی امتیازاتی که ممکن است بدین نوع سهام تعلق گیرد عبارتند از : اختصاص مقدار معینی از سود بین صاحبان، اختصاص سود بیشتر به میان، حق تقدم در خرید سهام خرید و …

ب) سهم منفعتی

علاوه بر سهم سرمایه که در بالا به آن اشاره شد، دو نوع سهم دیگر به اسامی ” سهم انتفاعی ” و ” سهم موسسین” وجود دارد که در قوانین ایران پیش بینی نشده است. سهم انتفاعی سهمی است که مبلغ اسمی آن به صاحب سهم مسترد شده باشد. دارنده سهم انتفاعی از سود سالانه شرکت بهره مند می گردد، اما هر گاه شرکت منحل شود، مبلغی بابت آن از دارایی شرکت، به صاحب سهم حصه داده می شود. سهم موسس سهمی است که موسسین برای خود در بدو تاسیس شرکت پیش بینی می کنند. این سهم، ممکن است مزایایی نسبت به سایر سهام شرکت داشته باشد. مثلاَ سود بیشتری به آن تعلق گیرد یا در موقع انحلال شرکت، از دارایی شرکت قبل از سایر سهام، مبلغ اسمی آن ها پرداخت گردد.

دیدگاهی یافت نشد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *